Bijwerkingen valaciclovir bij gestoorde nierfunctie

Two patients, a 67-year-old woman and an 84-year-old man, were admitted to hospital with symptoms of neurotoxicity due to valacyclovir. They were confused and lethargic, showing incoherent speech and an unsteady walk. The serum concentrations of acyclovir and, in particular, its metabolite, 9-carboxymethoxymethylguanine (CMMG) were above normal, even though in both patients the dosage of valacyclovir was appropriately adjusted to the renal function. Once valacyclovir had been withdrawn and haemodialysis treatment started, the serum concentrations of acyclovir and CMMG decreased and the neuropsychiatric symptoms disappeared. The authors conclude that valacyclovir may induce neurotoxicity even when the dosage is adjusted to renal function. Measuring serum concentrations of acyclovir, but also of CMMG, can help to distinguish neuropsychiatric adverse effects from symptoms of herpes encephalitis. The CMMG concentration is probably a better indicator of neurotoxicity than the acyclovir concentration. Haemodialysis effectively removes acyclovir and CMMG, in the case of severe neurotoxicity.

Dames en Heren,

Valaciclovir wordt toegepast bij infecties die zijn veroorzaakt door het herpes-simplexvirus of het varicella-zostervirus. Bij patiënten met nierfunctiestoornissen moet de dosering aangepast worden aan de creatinineklaring van de patiënt om cumulatie en toxiciteit te beperken. Er zijn diverse casuïstische mededelingen gepubliceerd over neuropsychiatrische bijwerkingen van valaciclovir en aciclovir.1-6 Echter, ook bij een dosering die is aangepast aan de nierfunctie kunnen bijwerkingen optreden zoals agitatie, verwardheid, ataxie en dysartrie.

Vooral als de symptomen 24-72 h na de eerste toediening van valaciclovir ontstaan en als er geen symptomen zijn van herpesencefalitis, zoals koorts, hoofdpijn en liquorafwijkingen, dient u alert te zijn op mogelijke neurotoxiciteit door valaciclovirgebruik.

Wij beschrijven 2 patiënten met neuropsychiatrische bijwerkingen van valaciclovir bij een dosering die aangepast was aan de nierfunctie. Bij beide patiënten bleken de serumconcentraties van aciclovir en in het bijzonder die van de metaboliet 9-carboxymethoxymethylguanine (CMMG) verhoogd te zijn.

Patiënt A, een…

Artikelinformatie

6 april 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B198

Vakgebied

Geneesmiddelen

Auteursinformatie

Deventer Ziekenhuis, Deventer.

Afd. Ziekenhuisapotheek: drs. I.R.F. van Berlo-van de Laar, ziekenhuisapotheker.

Afd. Interne Geneeskunde: drs. E.R. Goet, arts in opleiding tot internist; dr. H.E. Sluiter, internist-nefroloog.

Karolinska Instituut, Universiteitsziekenhuis, afd. Laboratoriumgeneeskunde, divisie Klinische Farmacologie, Huddinge, Zweden.

A. Helldén, MD, consultant Klinische Farmacologie en Nefrologie.

Contact drs. I.R.F. van Berlo-van de Laar (laarvdi@dz.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 29 december 2008

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties