'De techniek is verder dan de kennis'

Utrecht, maart 2007,

Collega Maes vraagt zich af of een besluit te starten met screening op AAA niet moet worden heroverwogen, omdat de kosten gering zouden zijn. Het tweede onderwerp dat hij aansnijdt is de screening op een abdominaal aneurysma bij patiënten met een hoog risico. Om met het laatste punt te beginnen: mijn mening is gebaseerd op de uitkomsten van twee grote screeningsonderzoeken die in Engeland en Australië werden uitgevoerd.1 2 Hierin werd het effect van screening in de algemene bevolking onderzocht bij mensen zonder klachten. Het voorbeeld dat Maes noemt, betreft een cardiovasculair belaste patiënt en de resultaten van de genoemde grootschalige bevolkingsonderzoeken zijn niet generaliseerbaar naar deze buurman. De kosteneffectiviteit van screening bij hoogrisicopatiënten zou heel anders kunnen uitpakken.

Dan het eerste punt, de zogenaamd geringe kosten van de screening. Om kosteneffectief te zijn moet een screening allereerst effectief zijn. In het Britse onderzoek wordt een effect op de sterfte aan aneurysmata gezien, in het Australische onderzoek was dat echter niet zo en werd een relatief risico gerapporteerd van 0,61 (95%-BI: 0,33-1,11). In beide onderzoeken wordt geen effect op de totale mortaliteit gezien, omdat de sterfte aan een aneurysma zeldzaam is. Parallel aan de Britse studie is een kosteneffectiviteitsstudie uitgevoerd.3 Hiermee werd becijferd dat voor het voorkómen van 47 doden 2,2 miljoen Engelse ponden nodig zijn. Als wij verder doorrekenen naar gewonnen levensjaren, pakt dat ongunstig uit in vergelijking met andere screeningsonderzoeken. Het screeningsonderzoek zelf is wellicht niet duur, maar als zoveel mensen moeten worden uitgenodigd en vervolgd blijkt dit kostbaar. De vergelijking met screening op kleincellig longcarcinoom is niet gemaakt, maar dat kan ook niet omdat de effectiviteit hiervan niet bekend is.