Peer review bij aanvragen voor subsidie

E.C.
Klasen

Den Haag, april 1997,

Onder deze titel publiceerden Jennekens en Busch een ingezonden brief (. Gezien de feitelijke onjuistheden in dit stuk met betrekking tot de procedures van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) wil ik graag een aantal corrigerende opmerkingen maken.

Waar NWO in beeld komt, gaat het niet om de beoordeling van subsidieaanvragen, maar om een selectieadvies op vooraanmeldingen. In het bijzonder voor doelgebonden onderzoeksprogramma's, zoals het programma ‘Chronisch zieken’, gaat het primair om te bezien of het projectidee aansluit bij de soms nauwe doelstellingen van het programma en om een globale inschatting te maken van de kwaliteit van de aanmeldende groep op het desbetreffende terrein. De aanmelders krijgen daarop een advies om al dan niet in te dienen; zij krijgen dus niet een formele toe- of afwijzing. Een andere reden om een vooraanmeldingsprocedure te hanteren is de helaas enorme aanvraagdruk die het gebied Medische Wetenschappen van NWO (MW-NWO) in de zogenaamde open competitie te verduren krijgt. Voor aanvragers én beoordelaars heeft dit geleid tot een frustrerend laag honoreringspercentage van circa 13. Hier heeft een vooraanmeldingsprocedure tot doel om, wederom op basis van een advies, het aantal te beoordelen aanvragen (en daarmee de schrijf- en beoordelingslast voor aanvragers) terug te brengen tot aanvaardbare proporties.

MW-NWO is de eerste om toe te geven dat een vooraanmeldingsprocedure niet ideaal is, maar dat is een enorme aanvraagdruk evenmin. Het is het kiezen tussen twee kwaden. Om NWO op basis van de vooraanmeldingsprocedure te verwijten geen ‘peer review’ toe te passen, is echter ronduit onjuist; zo worden onnodige problemen gecreëerd. Om te beginnen wordt binnen de vooraanmeldingsronde een beroep gedaan op ‘peers’. Voorts wordt bij alle definitieve aanvragen door NWO een systeem van peer review door externe en onafhankelijke referenten gehanteerd. Bovendien krijgen de aanvragers, voordat er een eindoordeel wordt gevormd, de gelegenheid commentaar te leveren op de rapporten van de referenten; de zogenaamde wederhoor.

Dat MW-NWO een ombudspersoon zou moeten aanstellen op wie aanvragers een beroep kunnen doen als NWO zich niet aan de regels houdt, is een achterhaald advies. NWO is een zelfstandig bestuursorgaan dat door middel van de Wet Openbaarheid van Bestuur gehouden is een formele bezwaarschriftprocedure te hanteren. Hiertoe functioneert een onafhankelijke, door het algemeen bestuur van NWO ingestelde commissie. In iedere af- en zelfs toewijzing van een subsidieaanvraag wordt naar deze mogelijkheid verwezen en onderzoekers maken daarvan ook gebruik.

Wij menen dat de auteurs er beter aan hadden gedaan zich tevoren gedegen te informeren over de feitelijke gang van zaken bij door NWO toegepaste beoordelingsprocedures alvorens hierover in het Tijdschrift ongefundeerde kritiek te uiten.

E.C. Klasen