'Onderzoekers laten zich makkelijk voor karretjes spannen'

J.P.
Vandenbroucke

Leiden, januari 2007,

Collega Alings wijst op een passage in het interview die onduidelijk is. Vermoedelijk denkt hij dat ik een vergelijking maakte met kampartsen of goelagartsen. Dat was helemaal niet mijn bedoeling. Mijn bedoeling was tot uitdrukking te brengen, dat wat ook het politieke of financiële regime is, wetenschappers met hun wetenschap daarin te vaak meegaan met de heersende machten. Ik dacht daarbij aan de verwording van de genetica in Duitsland reeds in de late jaren twintig en vroege jaren dertig van de vorige eeuw (www.ushmm.org/museum/exhibit/online/deadlymedicine), en aan gelijkaardige gebeurtenissen in de toenmalige Sovjet-Unie (de affaire-Lysenko). In hedendaagse dictaturen ziet men hetzelfde soort fenomenen. Zoals ik eerder heb betoogd in het NTvG, bedreigt een te sterke band tussen medische wetenschap en farmaceutische industrie ook nu het voortbestaan van wetenschap.1 Deze redenering, die ik ook publiceerde in een ingezonden brief in de elektronische BMJ (www.bmj.com/cgi/eletters/331/7529/1350#123814), werd geciteerd door Sir Iain Chalmers,2 die dit recent herhaalde in een voordracht voor Britse parlementariërs. Zowel de opsteller van het interview als ikzelf bij het nalezen dacht dat de bedoeling voldoende duidelijk was uit de context, dat wil zeggen de omgevende zinnen in het interview. Van verscheidene anderen heb ik spontaan gehoord dat zij dat ook zo zagen. Dat was klaarblijkelijk niet voor iedereen zo. Dat is niet goed, en dit gedeelte van het interview had dus nauwkeuriger geformuleerd moeten worden door de onderliggende gedachtegang beter te expliciteren.

J.P. Vandenbroucke
Literatuur
  1. Vandenbroucke JP. Verstrengeling industrieonderzoek: einde van wetenschappelijke geneeskunde? [LITREF JAARGANG="2003" PAGINA="1706" DEEL="1" VOLGNR="1"]Ned Tijdschr Geneeskd. 2003;147:1706.[/LITREF]

  2. Chalmers I. From optimism to disillusion about commitment to transparency in the medico-industrial complex. J R Soc Med. 2006;99:337-41.