Dames en Heren,
Bij volwassenen die geen wervelkolomoperatie hebben ondergaan, is spondylodiscitis een weinig voorkomende vorm van infectie.1 2 Algemeen wordt aangenomen dat de aandoening hematogeen of lymfogeen wordt verspreid vanuit haarden elders in het lichaam, zoals luchtweginfecties, endocarditis en urineweginfecties. Spondylodiscitis komt voornamelijk voor bij jonge kinderen en bij mensen ouder dan 50 jaar, en vaker bij mannen dan bij vrouwen. Gezien de toename van oudere, chronisch zieke en immuungecompromitteerde patiënten zal de aandoening in de toekomst waarschijnlijk vaker voorkomen.
Spondylodiscitis kan zich manifesteren als een acute, gegeneraliseerde septische aandoening, maar ook als een al langer bestaande rugpijn.3 Door de wisselende, dikwijls aspecifieke presentatie en de lage incidentie wordt vaak niet aan deze aandoening gedacht. Een vertraging in de diagnose van weken tot maanden is hierdoor eerder regel dan uitzondering.4 5 Aan de hand van 2 ziektegeschiedenissen demonstreren wij de diversiteit in presentatie en gaan wij…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
De klinische les van collegae Van der Wal en Öner (2007:2485-90) roept bij mij een vraag op. CT-opname 4a laat duidelijk de in de tekst genoemde psoasabcessen zien; het abces in de rechter M. psoas is zelfs al gedraineerd. Zou het bij de beschrijving van de CT-opnamen niet voor de hand hebben gelegen om na vaststelling van de aanwezigheid van die psoasabcessen allereerst, op de opeenvolgende sneden, de wervelkolom in het afgebeelde traject te bestuderen? Of zijn er inmiddels andere oorzaken voor een psoasabces opgedoken die meer voor de hand liggen dan een infectiehaard in de wervelkolom?
In de beschouwing hadden de auteurs mijns inziens meer nadruk moeten leggen op de noodzaak om beelden, ongeacht met welke techniek deze zijn verkregen, systematisch te beoordelen, en zich niet tevreden moeten stellen met het vermelden van de afwijkingen die men het meest ziet of die direct in het oog springen. Er hoeft van tevoren niet altijd gedacht te worden aan een bepaalde aandoening om deze bij beeldvorming niet te missen: het beoordelen van alle afgebeelde structuren kan soms nog tot verrassingen leiden.
(Geen onderwerp)
Utrecht, november 2007,
Het is zeker waar dat men de diagnose ‘spondylodiscitis’ makkelijk had kunnen stellen op basis van eerder gemaakte CT-scans. Dit gebeurt in de klinische praktijk dan ook vaak. Het was echter juist onze bedoeling om met deze klinische les alle artsen te attenderen op de mogelijke aanwezigheid van een infectie van de wervelkolom die vaak over het hoofd wordt gezien. Vanzelfsprekend moet men alle beelden systematisch beoordelen, en mag men zich niet tevredenstellen met alleen het vermelden van de afwijkingen die men het vaakst ziet of die direct in het oog springen. In de praktijk gebeurt het onzes inziens te vaak dat men niet ziet wat men niet weet. Dit is exact de reden dat wij door middel van deze klinische les een breed publiek bekend hebben willen maken met spondylodiscitis, in de hoop dat de aandoening vaker wordt overwogen, en men op tijd een spinaal chirurg inschakelt.
(Geen onderwerp)
Sittard, november 2007,
Met belangstelling las ik de klinische les van collegae Van der Wal en Öner (2007:2485-90). Het artikel riep meer vragen op dan ik had verwacht, met name op microbiologisch gebied.
Als verwekker van de spondylodiscitis bij patiënt A wordt een grampositieve streptokok genoemd. Streptokokken zijn per definitie grampositief en ik ben juist benieuwd naar de determinatie van de streptokok. De verwekker van de spondylodiscitis bij patiënt B wordt in het geheel niet beschreven. Bij de vermelde antibioticabehandelingen worden geen doseringen genoemd, en in een aantal gevallen wordt de wijze van toediening niet vermeld, ondanks het feit dat de auteurs in het artikel de grote variatie aan mogelijkheden voor antibioticabehandeling aanhalen, inclusief literatuur op dit gebied. Tenslotte werd bij patiënt A een bacteriëmie met Escherichia coli beschreven, die behandeld werd met nitrofurantoïne (oraal, hetgeen niet door de auteurs wordt vermeld; dit is de enige toedieningsvorm voor nitrofurantoïne). Deze behandeling, zowel het middel als de toedieningsvorm, is bij de genoemde bacteriëmie echter hoogst ongebruikelijk.
Mogelijk kunnen de auteurs een en ander verduidelijken.
(Geen onderwerp)
Utrecht, januari 2008,
Wat betreft de microbiologische achtergrond van patiënt A: wij waren niet betrokken bij de eerste episode met rugpijn en koorts. Wij zagen patiënte pas tweeënhalve maand later, toen zij heftige rugpijn had met uitstraling naar de benen. Voor zover wij konden achterhalen, was nitrofurantoïne voorgeschreven door de huisarts en was de behandeling met dit middel gestaakt tijdens de eerste opname.
Collega Van Dam heeft gelijk dat er bij de CT-geleide punctie van de wervelkolom een andere bacterie (streptokok) werd gevonden dan in de eerdere bloedkweken (E. coli). Aangezien patiënte klinisch beter werd zonder antibioticagebruik tijdens de eerste opname, zouden de positieve kweken kunnen wijzen op een asymptomatische bacteriëmie. De in consult gevraagde neuroloog, uroloog en cardioloog konden geen focus van de infectie vinden. Hoewel er een samenhang bekend is tussen urosepsis en spondylodiscitis, blijft de vraag in dit geval of de bacteriëmie in causaal verband stond met de later gevonden afwijkingen in de rug.
Wat betreft patiënt B: bij het uitruimen van de abcessen werd rond de wervelkolom dezelfde Staphylococcus aureus gevonden als eerder gekweekt in de andere infectiehaarden die bij hem werden gevonden, zoals is beschreven in het artikel. Vanwege de beperkingen wat betreft de omvang van het artikel konden wij de antibiotische behandelingen niet uitgebreid beschrijven. In beide gevallen werden in overleg met de infectiologen van ons ziekenhuis langdurig (minimaal 3 maanden) antibiotica toegediend op geleide van de kweken.