Het gebruik van remmers van het angiotensineconverterend enzym (ACE) valt niet meer weg te denken bij de behandeling van patiënten met cardiovasculaire aandoeningen. In de tijd dat de eerste ACE-remmer, captopril, op de markt kwam, bestond er echter enige ongerustheid over eventuele bijwerkingen. In het bijzonder betrof dit mogelijke nierschade, omdat bijvoorbeeld bij nierarteriestenose de doorbloeding van de nier door het middel te sterk kan dalen. Alhoewel dit probleem zich zeker kan voordoen – en tegenwoordig zelfs als diagnosticum voor nierarteriestenose wordt gehanteerd – heeft de praktijk bewezen dat ACE-remmers, mits juist gedoseerd, betrekkelijk veilige middelen zijn.
Naarmate het indicatiegebied voor ACE-remmers werd uitgebreid, nam ook het aantal jongere patiënten dat in aanmerking kwam voor behandeling met een dergelijk middel toe. Uiteraard doet zich dan ook de vraag voor of het gebruik van ACE-remmers in de zwangerschap wel veilig is. Tot nu toe waren hierover geen uitvoerige klinische gegevens beschikbaar…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Groningen, augustus 2006,
Recent besprak collega De Leeuw het artikel van Cooper et al. over de relatie tussen angiotensineconverterend-enzym(ACE)-remmers in het eerste trimester van de zwangerschap en aangeboren afwijkingen (2006:1605-7).1 In deze Amerikaanse studie kregen meer vrouwen in het eerste trimester een ACE-remmer voorgeschreven (n = 209) dan een ander antihypertensivum (n = 202). De Leeuw verwacht dat artsen in Nederland terughoudend zijn met het voorschrijven van ACE-remmers tijdens zwangerschap. Dit was voor ons de aanleiding na te gaan hoe de actuele situatie in Nederland is, waarbij wij gebruikmaakten van de zwangerschapsdata uit de apotheekgegevens bevattende Interactiedatabank van Noord-Nederland.2
In deze database is informatie beschikbaar van 15.629 zwangerschappen over de periode 1995-2005. Als antihypertensiva zijn geselecteerd: centraal werkende antihypertensiva, diuretica, bètablokkers, alfa- en bètablokkers, calciumantagonisten en renine-angiotensine-aldosteronsysteem-(RAAS)-remmers. Het gebruik van antihypertensiva vóór de zwangerschap is 1%, in trimester 1 en 2 lager dan 1% en in trimester 3 krijgt bijna 2% van de zwangeren een antihypertensivum voorgeschreven (tabel). Het gebruik van ACE-remmers vóór en tijdens de zwangerschap is verwaarloosbaar klein, in 3 van de 15.629 (0,02%) zwangerschappen werd in trimester 1 een ACE-remmer voorgeschreven.
Van de 283 zwangeren die tijdens het 3e trimester een antihypertensivum kregen, had het merendeel (176) niet eerder zo’n middel gehad. Methyldopa, nifedipine en labetolol werden in het 3e trimester voorgeschreven. Zwangerschapshypertensie en (pre-)eclampsie zullen de belangrijkste indicaties zijn geweest.
Wij concluderen op grond van deze cijfers dat in Nederland ACE-remmers in de zwangerschap nauwelijks werden voorgeschreven. Ook het gebruik onder vrouwen in de vruchtbare leeftijd (15-44 jaar) was in Nederland lager dan in de VS, respectievelijk 0,75 en 4,4% in 2002 (National Center for Health Statistics. National Health Care Survey, www.cdc.gov/nchs/nhcs.htm).
Cooper WO, Hernandez-Diaz S, Arbogast PG, Dudley JA, Dyer S, Gideon PS, et al. Major congenital malformations after first-trimester exposure to ACE inhibitors. N Engl J Med. 2006;354:2443-51.
Bakker MK, Jentink J, Vroom F, Berg PB van den, Walle HEK de, Jong-van den Berg LTW de. Drug prescription patterns before, during and after pregnancy for chronic, occasional and pregnancy-related drugs in the Netherlands. BJOG. 2006;113:559-68.