Dames en Heren,
Koorts op de intensive care is een veelvoorkomend probleem. Infectieuze en niet-infectieuze oorzaken kunnen hierbij onderscheiden worden. Een frequent voorkomende, maar weinig onderkende infectieuze oorzaak van koorts bij de beademde patiënt is sinusitis. Het niet onderkennen hiervan kan het herstel van de patiënt ernstig belemmeren. Aan de hand van 3 ziektegeschiedenissen willen wij u het belang van de diagnostiek en de behandeling van sinusitis bij intensive-carepatiënten demonstreren. Tevens zullen wij ingaan op de pathofysiologische veranderingen die verantwoordelijk zijn voor de verhoogde kans op sinusitis bij de beademde patiënt.
Patiënt A, een man van 36 jaar met een blanco medische voorgeschiedenis, werd op de intensive care opgenomen in verband met respiratoire insufficiëntie. Bij lichamelijk onderzoek zagen wij een niet-aanspreekbare, tachypnoïsche man met een ademhalingsfrequentie van 38/min, een bloeddruk van 137/56 mmHg, een pols van 56/min, regulair en equaal, en een temperatuur van 39°C. Over de gehele huid was…
(Geen onderwerp)
Groningen, september 2001,
Wij onderschrijven geheel de opmerking van Vonk Noordegraaf et al. (2001:1713-6) dat sinusitis bij de beademde intensive-carepatiënt een belangrijke oorzaak van koorts is.1 Dat de CT-scan bij deze patiënten het beeldvormend onderzoek met de grootste diagnostische opbrengst is, is duidelijk; de gereproduceerde scan laat dit ook overtuigend zien. Echter, voor het maken van een CT-scan moet de ernstig zieke, beademde patiënt worden getransporteerd naar de afdeling Radiologie. Hieraan zijn nadelen en risico's verbonden. Bij 49 beademde transporten in het ziekenhuis (32 naar de radiologieafdeling, 17 naar de operatiekamer), werd bij 43% van de patiënten een verslechtering van de PO2-FiO2-ratio gevonden, die bij 10 patiënten pas na > 24 uur gecorrigeerd was. Verder is bij elk transport de kans op ‘ongelukken’ (detubatie, reanimatie, technische problemen; lege accu, geen zuurstof meer et cetera) reëel. Het ontwikkelen van richtlijnen - ook voor vervoer binnen het ziekenhuis - is belangrijk bij het voorkómen van deze problemen.2 Wij menen derhalve dat diagnostische punctie en zo nodig drainage van de sinus maxillaris veilige en zeer nuttige ingrepen zijn bij koorts zonder duidelijke focus dan wel bij vermoeden van sinusitis bij een beademde patiënt, en dat een CT-scan achterwege kan worden gelaten. Mocht de patiënt niet opknappen na deze behandeling, dan is een CT-scan van alle sinussen wél geïndiceerd.
Waydhas C, Sneck G, Duswald KH. Deterioration of respiratory function after intra-hospital transport of critically ill surgical patients. Intensive Care Med 1995;21:784-9.
Kreeftenberg jr HG, Ligtenberg JJM, Arnold LG, Werf TS van der, Tulleken JE, Zijlstra JG. Condition on arrival of transferred critically ill patients. Neth J Med 2000;57:180-4.
(Geen onderwerp)
Amsterdam, september 2001,
Wij danken Ligtenberg et al. voor hun aanvulling. Hoewel de CT-scan van de sinussen de grootste diagnostische opbrengst heeft, kan deze in de praktijk vaak achterwege gelaten worden door bij vermoeden van sinusitis de sinus maxillaris te draineren. De indicatie voor een CT-scan bij de beademde patiënt wordt dan ook veel meer bepaald door het aantonen van andere oorzaken voor koorts (abcessen, empyeemvorming et cetera) dan door de diagnostiek van de sinusitis. Indien eenmaal besloten is een CT-scan te maken, is het verstandig om ook de sinussen mee te scannen.