Neostigmine voor de behandeling van acute pseudo-obstructie van het colon (Ogilvie-syndroom)

Zaandam, maart 2001,

Ter completering van de casus van Koornstra et al. (2001:586-9) over de problematiek van het syndroom van Ogilvie staat een buikoverzichtsopname van de betreffende patiënt afgebeeld. Deze opname klopt mijns inziens niet met de beschrijving. In tegenstelling tot wat de auteurs beweren, toont deze foto niet het beeld zoals gezien wordt bij het syndroom van Ogilvie, maar eerder het klassieke beeld van een volvulus van het sigmoïd.1 Bij het syndroom van Ogilvie behoort het gehele colon een duidelijke luchtfiguur te tonen, waarbij de grootste diameter te zien is in het caecum. Dat patiënt na de behandeling goed herstelt, is vermoedelijk meer te danken aan de sigmoïdoscopie, waarbij de niet-herkende volvulus blijkbaar gedetordeerd is, of aan een spontaan terugdraaien van het sigmoïd. In het licht van een volvulus van het sigmoïd is een behandeling met neostigmine niet geïndiceerd.

Groningen, april 2001,

Volvulus van het sigmoïd komt wereldwijd voor, maar wordt relatief frequent gezien in gebieden in Afrika, India en in de Andes. Patiënten melden zich meestal met acute buikpijn.1-5 De buikoverzichtsfoto bij volvulus van het colon sigmoideum laat meestal een gasfiguur zien van het gedilateerde colon dat in een scherpe plooi ontspringt vanuit de linker onderbuik en met een stompe contour tot aan de rechter bovenbuik reikt.6 7 Bij onze patiënt was de contour van de gasfiguur in de linker onderbuik stomp. Bij het syndroom van Ogilvie is overigens zowel het colon transversum als het caecum gedilateerd.8 Collega Loffeld opent terecht de discussie over de differentiële diagnostiek van acute pseudo-obstructie van het colon (Ogilvie-syndroom). Wij pleiten ervoor een zorgvuldige diagnostische afweging te maken voordat men besluit neostigmine te geven. Hoewel wij daarover geen klinische informatie hebben kunnen vinden, kunnen wij ons voorstellen dat neostigmine ernstige complicaties kan veroorzaken bij mechanische obstructie. Kenmerkend voor de pseudo-obstructie is - zoals ook in onze beschrijving is aangegeven - dat er geen organische obstructie, zoals volvulus, intussusceptie of een obstruerende tumor bestaat. De endoscopie voorafgaand aan de behandeling met neostigmine was in dit opzicht bewijzend voor de door ons gestelde diagnose. In het algemeen wordt röntgendiagnostiek in de klinische context voldoende betrouwbaar geacht,9 10 maar bij twijfel is onzes inziens endoscopisch onderzoek aangewezen, tenzij complicaties, zoals perforatie, worden vermoed op basis van peritoneale prikkeling bij lichamelijk onderzoek.