Redactionele bewerking van voor publicatie aanvaarde artikelen bij het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde

Haren, april 1997,

Met belangstelling heb ik het themanummer ‘140 jaar Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde’ gelezen. Het was aardig om eens in de keuken van het Tijdschrift te mogen meekijken. Graag plaats ik enkele taalkundige kanttekeningen bij het artikel van collega Walvoort (1997;38-42). Op de betreurenswaardige schrijfwijze van ‘resusnegatief’ heb ik al gewezen.1

Als ik het goed begrijp, pleit de redactie voor ‘opname’ in plaats van ‘opneming’ (bl. 41), hetgeen ik hartgrondig onderschrijf. Waarom tref ik dan toch in nummer 4 in de rubriek ‘Binnenlands nieuws’ ‘opneming’ aan (bl. 220)? Is het nu ‘auto-immune’ hepatitis of ‘auto-immuun’ hepatitis (bl. 52)? Dit laatste is waar het overgrote deel van de betrokken medici gebruik van maakt. Verder trof ik aan ‘... omdat Klinische lessen een rubriek ... blijven.’ (bl. 52); had hier niet ‘blijft’ moeten staan?

Tenslotte heb ik nog een vraag over het interpunctiebeleid van het Tijdschrift. Heb ik mij eindelijk gevoegd naar de regel dat ‘professor’ wordt afgekort met punt (prof.) en doctor zonder punt (dr), zoals door vrijwel iedereen nu toegepast wordt, lees ik in het Tijdschrift ‘dr.’ (met punt), terwijl de afkorting van het Tijdschrift zelf onderaan op elke pagina luidt ‘Ned Tijdschr Geneeskd’ – of is aan dat laatste (inter)nationale tijdschriftclassificering debet?

Amsterdam, mei 1997,

Enkele van de taalkundige kanttekeningen van Van Dijk zijn eenvoudig op te lossen door te verwijzen naar de referentiewerken die de redactie hanteert: voor het wel of niet plaatsen van een punt achter een afkorting houden wij ons aan de Woordenlijst Nederlandse Taal (die geeft ‘prof.’ en ‘dr.’).1 De afkorting van tijdschriftnamen in de literatuurlijst (en ook ‘Ned Tijdschr Geneeskd’ onderaan elke pagina van het Tijdschrift) is volgens de afspraken van de International Committee of Medical Journal Editors,2 die minimalisering van typografische rompslomp beogen.

Of ‘resusnegatief’ betreurenswaardig is, zoals Van Dijk schrijft, of niet, doet voor ons als redactie niet terzake – wel of het juist is, dat wil zeggen in de referentiewerken terug te vinden. Taal is voor ons een hulpmiddel, geen doel. Het gaat ons om verslaglegging en overdracht van medisch-wetenschappelijke informatie en dat met behulp van geschreven taal (en met figuren en tabellen). In het verleden heeft de redactie wel geprobeerd ‘de taal der geneeskundigen te verbeteren’ en ‘geregelde bijeenkomsten’ gehouden ‘die zich ... met de zuivering der taal bezig hielden’, maar daarmee is men later toch weer gestopt.3 Gelukkig maar. Wij pleiten niet voor ‘opname’ in plaats van ‘opneming’, beide zijn geaccepteerd taalgebruik. (Lange tijd werd ‘opname’ niet geaccepteerd, omdat het als een germanisme werd beschouwd.) Synoniemen zijn voor ons geen probleem (‘auto-immuun-hepatitis’ en ‘auto-immune hepatitis’), behalve wanneer wij betwijfelen of de lezers weten of het om synoniemen gaat (bijvoorbeeld ‘drager’ en ‘heterozygoot’). Grammaticale zaken worden als zodanig opgelost: ‘... omdat klinische lessen een rubriek blijven’ is te verdedigen (niet ‘blijft’) want het onderwerp is ‘klinische lessen’, een meervoud, net als in ‘Vele bijen maken één volk’ (een andere oplossing was geweest ‘... omdat ’Klinische lessen‘ een rubriek blijft’).