In het afgelopen decennium is uitgebreid onderzoek verricht naar de mogelijkheden om door stimulatie van het immuunsysteem kanker te behandelen (tabel 1). Het idee om het immuunsysteem te stimuleren tot antitumor-activiteit dateert uit de jaren vijftig. Men probeerde door toediening van onder andere injecties met bilivaccin Calmette-Guérin (BCG) de groei van maligniteiten te beïnvloeden. Onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing en het ontbreken van resultaten verminderde de interesse voor deze ‘blinde’ vorm van immuuntherapie. Door recente ontwikkelingen op het gebied van de cellulaire immunologie en recombinant-DNA-technologie is immuunstimulatie als vorm van kankertherapie weer in de aandacht gekomen. Vooral de ontdekking van cytokinen heeft het onderzoek in een stroomversnelling gebracht.
Cytokinen zijn (glyco)proteïnen die een rol spelen in het netwerk van intercellulaire communicatie. Doordat cytokinen enerzijds de cytotoxische activiteit van cellen kunnen verhogen en anderzijds de proliferatie van maligne cellen kunnen remmen, lijken ze aantrekkelijk voor kankertherapie. De belangrijkste onderzoeksresultaten van 3 groepen…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Groningen, april 1992,
Met belangstelling lazen wij het artikel van Van der Schelling et al. (1992;681-5). Hierin wordt onder andere vermeld dat gemetastaseerde coloncarcinomen niet of nauwelijks blijken te reageren op behandeling met interferon (IFN), zelfs niet in combinatie met fluorouracil (7%). De auteurs verwijzen hierbij naar onderzoeken waarin IFN-γ wordt gecombineerd met fluorouracil (5-FU).
Alhoewel de behandeling van het gemetastaseerde coloncarcinoom nog steeds moeizaam is, is er de iaatste tijd vooruitgang bereikt,1 zodat de genoemde 7% te pessimistisch lijkt. 5-FU, hoewel slechts matig actief, blijft de basis van de chemotherapeutische behandeling en geeft bij 10-15% van de patiënten een afneming van de tumorgrootte. Toevoeging van folinezuur aan 5-FU geeft een toename van het responspercentage tot 30 en leidt in enkele onderzoeken ook tot een toegenomen overlevingsduur.2 De combinatie IFN-α-2a met 5-FU heeft in vitro een synergistisch effect,34 en in een recent multi-institutioneel fase II-onderzoek werd bij 42% van de patiënten een respons bereikt.5 Op dit moment wordt door ons de combinatie van 5-FU met zowel folinezuur als IFN-α-2a bestudeerd bij patiënten met gemetastaseerd colon- of rectumcarcinoom. Tot nu toe werd bij 12 van de 20 patiënten een objectieve afneming van de tumor met meer dan 50% gezien (respons: 60%).4
Weliswaar zullen de hoopvolle resultaten van deze combinaties nog in gerandomiseerde fase III-onderzoeken bevestigd moeten worden, maar het is zeker te verwachten dat de genoemde 7% te pessimistisch is.
Sinnige HAM, Mulder NH. Colorectal carcinoma: an update. Neth J Med 1991; 38: 217-28.
Hansen RM. Systemic therapy in metastatic colorectal cancer. Arch Intern Med 1990; 150: 2265-9.
Wadler S, Schwartz EL. Antineoplastic activity of the combination of interferon and cytotoxic agents against experimental and human malignancies: a review. Cancer Res 1990; 50: 3473-86.
Sinnige HAM, Mulder NH, Sleijfer DTh, et al. In vitro and clinical modulation of 5-fluorouracil with leucovorin and/or α2a-interferon in colorectal cancer. Proc Am Soc Clin Oncol 1992, abstract 464.
Wadler S, Lembersky B, Atkins M, Kirkwood J, Petrelli N. Phase II trial of fluorouracil and recombinant interferon alfa-2a in patients with advanced colorectal carcinoma: an Eastern Cooperative Oncology Group study. J Clin Oncol 1991; 9: 1806-10.