Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Fatale epidermale necrose door methotrexaatgebruik

Brandende lava
M.C. (Martine) Baksteen-van den Berg
Mischa Veen
R.E.J. (Rachel) Roach
Merel van Andel
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7779
Abstract
Abstract
Sluiten
Fatal epidermal necrosis due to methotrexate use

A 53-year-old patient with known psoriasis presented with painful erosive plaques in existing psoriasis lesions, ulcerations in the mouth, and leukopenia. She used 10 mg of methotrexate daily without folic acid prophylaxis. During admission she developed pancytopenia, liver failure and acute kidney injury. She died after developing toxic shock syndrome. We aim to describe the use and toxic effects of methotrexate, how to recognise toxicity clinically and histologically, and treatment options.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Beste collega’s,

In dit artikel beschrijven wij de ziektegeschiedenis van een patiënte met psoriasis. Zij kreeg een zeer ernstige huid- en slijmvliesreactie bij gebruik van methotrexaat in een hoge dosering, zonder foliumzuursuppletie.

Patiënt, een 53-jarige Oekraïense vrouw die sinds vier jaar bekend was met psoriasis, kwam op de Spoedeisende Hulp met zeer pijnlijke, bloedende huidafwijkingen over het gehele lichaam. De huidafwijkingen waren sinds enkele dagen aanwezig. Tevens was er sprake malaise en collapsneiging. De patiënte verbleef sinds enkele maanden in Nederland nadat zij haar thuisland was ontvlucht. Er was een volledige taalbarrière. Behalve de huidafwijkingen was er geen evident infectiefocus, noch waren er b-symptomen, zoals koorts, onverklaard gewichtsverlies, nachtzweten, of jeuk.

Bij lichamelijk onderzoek zagen wij een pijnlijke, hemodynamisch stabiele vrouw zonder koorts. Verspreid over het gehele lichaam werden multipele, scherp begrensde…

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
nummer 1 2024

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7779
Vakgebied
Dermatologie
Geneesmiddelen
Spoed
Auteursinformatie

Haaglanden Medisch Centrum, Den Haag. Afd. Spoedeisende Hulp: drs. M.C. Baksteen-van den Berg, coassistent (thans: arts-assistent kindergeneeskunde); drs. M. Veen, SEH-arts KNMG. Afd. Dermatologie: dr. E.J. Roach, dermatoloog. Afd. Interne Geneeskunde: drs. M. van Andel, internist-endocrinoloog.

Contact M. Veen (m.veen@haaglandenmc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Dr. Hans J.W.P.M. Overdiek, ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog, drs Inge I.J. Arfman, aios ziekenhuisfarmacie en dr. Gerrit Jansen, biochemicus, gaven waardevol advies over het folaatmechanisme.

Auteur Belangenverstrengeling
M.C. (Martine) Baksteen-van den Berg ICMJE-formulier
Mischa Veen ICMJE-formulier
R.E.J. (Rachel) Roach Niet beschikbaar
Merel van Andel ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Margriet
Huisman

Geachte collegae,

 

Met belangstelling las ik uw klinische les over fatale methotrexaat intoxicatie bij een 53-jarige Oekraïense vrouw met psoriasis.

Terecht zegt u dat éénmaal per week een niet gangbare toedieningsfrequentie is en daarmee fout gevoelig met soms fatale afloop na dagelijkse inname.

Methotrexaat kan ook subcutaan worden toegediend. De instructie kan door een gespecialiseerd verpleegkundige gedaan worden. De fout gevoeligheid wordt daardoor verminderd.

Bij reumatoïde artritis wordt methotrexaat vaak subcutaan toegediend, ook om gastro-intestinale klachten te verminderen.(1) Bij psoriasis kan dit ook raadzaam zijn ter preventie van methotrexaat toxiciteit.

 

Met collegiale hoogachting,

Dr. A. Margriet Huisman, oud-internist-reumatoloog.

 

A.M. Huisman
Literatuur
  1. Huisman AM, Schouten JP, van Paassen HC, Wouters JM, Jacobs JW. Subcutane methotrexaattoediening door de patiënt zelf bij reumatoïde artritis. Ned Tijdschr Geneeskd 1996;140:1564-5.