Zuigelingensterfte en geboorten in de 19e en begin 20e eeuw

- During the 19th century infant mortality was very high in the Netherlands, particularly in the provinces of South Holland and Zeeland (up to 300 per 1000 live births and more), and also in parts of North Brabant and Limburg. In the northern provinces (Drenthe, Groningen and Friesland) mortality was lower. Where breast-feeding was infrequently given (in rural areas of South Holland, Zeeland and from the 1850s also in North Brabant), infant mortality was relatively high. In the northern provinces many mothers breast-fed their infants. The fertility rate of married women was high, especially in those parts of the country where breast-feeding was infrequent. From 1875-1880 fertility rate and infant mortality decreased: the so-called demographic transition. Improved social conditions and employment opportunities played an important role in this as did the vertical social mobility: limitation of the size of families gave children opportunities to climb the social ladder.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2788-94

Samenvatting

De zuigelingensterfte in Nederland was gedurende de 19e eeuw zeer hoog, vooral in de provincies Zuid-Holland en Zeeland (tot > 300 per 1000 levendgeborenen) en in delen van Noord-Brabant en Limburg. In Drenthe, Groningen en Friesland was de sterfte lager. Waar zeer weinig borstvoeding werd gegeven, was de zuigelingensterfte hoger (op het platteland van Zuid-Holland en Zeeland, vanaf ongeveer 1850 ook in Noord-Brabant). In het noorden van het land kregen juist veel zuigelingen borstvoeding. Het vruchtbaarheidscijfer van gehuwde vrouwen was hoog, vooral in die delen van het land waar weinig borstvoeding werd gegeven. Vanaf 1875-1880 daalde zowel het vruchtbaarheidscijfer als de zuigelingensterfte: de zogenaamde demografische transitie. Verbetering van de sociale omstandigheden met een toename van de werkgelegenheid speelde daarin een rol. Belangrijk was daarbij een toename van de verticale sociale mobiliteit: een beperking van het kindertal bood mogelijkheden voor de kinderen te stijgen op de maatschappelijke ladder.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2788-94

Artikelinformatie

Aanvaard op

8 februari 2007

22 december 2008

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2788-94

Auteursinformatie

Contact Hr.prof.dr.P.E.Treffers, emeritus hoogleraar Verloskunde en Gynaecologie, Henriëtte Bosmansstraat 4, 1077 XH Amsterdam (p.e.treffers@hccnet.nl)