Ziekte van Cushing: succesvollere chirurgie door verbeterde preoperatieve tumorlokalisatie

To study the effect of improved preoperative tumour localisation on the outcome of transsphenoidal surgery for Cushing's disease.

Design

Retrospective.

Setting

University Hospital Rotterdam, the Netherlands.

Methods

The case records were studied of 61 patients, operated on for Cushing's disease due to a corticotrophin-secreting microadenoma (diameter < 10 mm), in the period January 1985-September 1995. From 1985, preoperative tumour localisation was performed with computed tomography (CT), from 1989 with Magnetic Resonance Imaging (MRI) and Bilateral Simultaneous Inferior Petrosal Sinus Sampling (BSIPSS). The definition of a successful operation was: morning serum cortisol < 500 nmoll, and of cure: morning serum cortisol < 140 nmoll or 24-hr cortisoluria < 250 nmol.

Results

In 1985-1988, a microadenoma was localised preoperatively in 822 patients (36), the operation was successful in 12 (55), of which 4 (18) were cured. In 1989-1991, a microadenoma was localised in 1215 patients (80), the operation was successful in 11 (73), of which 4 (27) were cured. In 1992-1995, a microadenoma was localised preoperatively in 23 24 patients (96), the operation was successful in 19 (79), of which 17 (71) were cured. In the cured group, there was a low incidence (< 10) of postoperative hypopituitarism in all three periods. There were 1,0 and 1 recurrences of Cushing's disease respectively after initial cure.

Conclusion

In our institution, improved preoperative localisation of corticotrophin-secreting hypophyseal microadenomas was associated with an important increase of success and cure rate of transsphenoidal surgery, while there was no increase in postoperative hypopituitarism or recurrences of Cushing's disease.

Samenvatting

Doel

Bestudering van het effect van verbeterde preoperatieve tumorlokalisatie op de resultaten van transsfenoïdale chirurgie voor de ziekte van Cushing.

Opzet

Retrospectief.

Plaats

Academisch Ziekenhuis Rotterdam.

Methoden

De gegevens werden bestudeerd van 61 patiënten met de ziekte van Cushing door een adrenocorticotroop hormoon (ACTH)-producerend hypofysemicroadenoom (tumordiameter < 10 mm), die in de periode januari 1985-september 1995 geopereerd werden. Vanaf 1985 werd preoperatief lokaliserend onderzoek toegepast met CT van de hypofyseregio, vanaf 1989 tevens met MRI en bilaterale simultane sinus-petrosusinferiorcatheterisatie met bloedafnamen voor ACTH-bepaling. De definitie van een geslaagde operatie was: ochtendserumspiegel van cortisol < 500 nmoll; van een curatieve operatie: < 140 nmoll of 24-uurscortisolurie < 250 nmol.

Resultaten

In 1985-1988 werd bij 822 patiënten (36) preoperatief een corticotroop microadenoom gelokaliseerd en waren de operaties geslaagd bij 12 (55), waarvan curatief bij 4 (18). Bij 2 van deze 4 werd blijvende uitval van 1 hypofyse-eindorgaan-as gevonden en bij 1 patiënt trad een recidief van de ziekte van Cushing op. In 1989-1991 werd een adenoom bij 1215 patiënten (80) gelokaliseerd en waren de operaties geslaagd bij 11 (73), waarvan curatief bij 4 (27). Er was geen blijvende uitval van een hypofyse-eindorgaan-as noch een recidief van de ziekte van Cushing. In 1992-1995 werd een adenoom gelokaliseerd bij 2324 patiënten (96) en waren de operaties succesvol bij 19 (79 ), waarvan curatief bij 7 (71). Bij 2 curatiefeg opereerde patiënten was er blijvende uitval van 1 hypofyse-eindorgaan-as, bij 1 trad een recidief van de ziekte van Cushing op.

Conclusies

In onze kliniek ging verbetering van preoperatieve lokaliserende diagnostiek van corticotrope microadenomen samen met een belangrijke stijging van het aantal succesvolle en curatieve transsfenoïdale operaties, zonder meer hypofysefunctiebeschadiging of recidieven.