Wat weten ouderen met polyfarmacie van hun pillen?*

Objective

To identify factors associated with appropriate knowledge about the indications for drugs prescribed to older patients on polypharmacy.

Design

Cross-sectional study.

Method

In a primary care setting, patients aged 60 years and over who were taking five or more prescribed drugs simultaneously were asked about their medication by conducting home interviews and postal questionnaires. Multiple logistic regression analysis was used to evaluate the association between medication knowledge and explanatory variables such as medication use, sex, age, residential status and educational level.

Results

Seven hundred and fifty-four participants, mean age 73.2 years, reported an average daily intake of nine (SD 3.0) prescribed drugs. Only 15% of the patients were able to recall the indication for each of their prescribed drugs. Variables that were negatively associated with correct reporting of all indications were: taking many prescribed drugs (≥ 10 vs. ≤ 5 drugs: odds ratio (OR) 0.05), age 80 years or over (vs. 60-69 years: OR 0.47) and male sex (vs. females: OR 0.53). Patients living with a partner were more knowledgeable than patients living alone (OR 2.11). We did not find an association with educational level.

Conclusion

Among older patients using five or more prescribed drugs, there was little understanding of the indications for their drugs, especially among patients taking the highest number of drugs, patients aged 80 years or over, and men. Patients living independently with a partner were more knowledgeable than others.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Samenvatting

Doel

Identificeren van factoren die samenhangen met juiste kennis over voorgeschreven medicatie bij ouderen met polyfarmacie.

Opzet

Dwarsdoorsnedeonderzoek.

Methode

Patiënten van 60 jaar of ouder in de huisartsenpraktijk die 5 of meer voorgeschreven medicijnen gebruikten werden ondervraagd over hun medicatie tijdens huisbezoeken en met schriftelijke vragenlijsten. Met multipele logistische regressieanalyse evalueerden we verbanden tussen medicatiekennis en verklarende factoren, zoals aantal voorschriften, geslacht, leeftijd, woonsituatie en opleidingsniveau.

Resultaten

754 patiënten met een gemiddelde leeftijd van 73,2 jaar gebruikten gemiddeld 9 (SD: 3,0) voorgeschreven medicijnen. Slechts 15% van hen kon de juiste indicatie van al hun voorgeschreven medicijnen benoemen. Variabelen die negatief samenhingen met het correct benoemen van alle indicaties waren: gebruik van veel voorgeschreven medicijnen (oddsratio (OR) van ≥ 10 vs. ≤ 5 medicijnen: 0,05), 80 jaar of ouder (vs. 60-69 jaar, OR: 0,47) en mannen (vs. vrouwen, OR: 0,53). Patiënten die samenwoonden met een partner hadden meer kennis dan mensen die zelfstandig en alleen woonden (OR: 2,11). We vonden geen verband met opleidingsniveau.

Conclusie

Oudere patiënten die 5 of meer voorgeschreven medicijnen nemen hebben weinig kennis over de reden van voorschrijven; dit geldt vooral voor patiënten met veel voorgeschreven medicijnen, patiënten van 80 jaar of ouder, en mannen. Patiënten die thuis wonen met een partner weten meer dan anderen.

Artikelinformatie

Aanvaard op

6 juli 2016

16 augustus 2016

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D736

Vakgebied

Geneesmiddelen

Huisartsgeneeskunde

Ouderen

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Age and Ageing (2016;45:402-8) met als titel ‘Factors associated with appropriate knowledge of the indications for prescribed drugs among community-dwelling older patients with polypharmacy’. Afgedrukt met toestemming.

Universiteit Maastricht, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), Maastricht.

Vakgroep Huisartsgeneeskunde: drs. D. Bosch-Lenders en prof.dr. J.A. Knottnerus, huisartsen-onderzoekers; D.W.H.A. Maessen, coassistent (thans: aios huisartsgeneeskunde); dr. H.E.J.H. Stoffers, huisarts-epidemioloog; dr. M. van den Akker, epidemioloog (tevens: KU Leuven, Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde, Leuven, België).

Vakgroep Methodologie en Statistiek: dr. B. Winkens, statisticus.

Contact drs. D. Bosch-Lenders (donna.lenders@maastrichtuniversity.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Onderzoekmedewerkers Karin Aretz en Mascha Twellaar verzamelden de gegevens en leverden onmisbare bijdragen aan het maken van de database.

Auteur	Belangenverstrengeling
Donna Bosch-Lenders	ICMJE-formulier
Denny W.H.A. Maessen	ICMJE-formulier
H.E.J.H. (Jelle) Stoffers	ICMJE-formulier
J. André Knottnerus	ICMJE-formulier
Bjorn Winkens	ICMJE-formulier
Marjan van den Akker	ICMJE-formulier

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties

Polyfarmacie

"Oudere patiënten die 5 of meer voorgeschreven medicijnen nemen hebben weinig kennis over de reden van voorschrijven; dit geldt vooral voor patiënten met veel voorgeschreven medicijnen, patiënten van 80 jaar of ouder, en mannen." Veel erger is het dat ARTSEN niet beseffen wat al die "medicijnen" in combinatie (kunnen) aanrichten. Ik zie dat bij mijn schoonouders (75+), verschrikkelijk. Niemand heeft ooit onderzoek gedaan naar de 'bijwerkingen' van alle mogelijke combinaties - terwijl ze per 'medicijn' vaak al gruwelijk kunnen zijn. Bovendien: de 'medicijnen' die voorgeschreven worden zijn géén geneesmiddelen, ze bestrijden hooguit de symptomen. Ik durf te stellen dat veel ouderen (en niet aleennouderen overigens...) gebaat zouden zijn bij betere (gezondere) voeding en vooral MINDER medicatie. Maagzuurremmers, cholesterolverlagers, bêtablokkers, bloeddrukverlagers, bloedverdunners - weg er mee! NTvG: schrijf eens wat over de OORZAKEN van (ouderdoms-) kwalen en geef tips hoe je die kunt voorkomen cq genezen met andere voeding, beweging etc. Polyfarmacie is géén echte oplossing, integendeel.