Vragen rond aanvullende radiotherapie bij patiënten met de ziekte van Hodgkin stadium III of IV, in remissie na chemotherapie

– The role of additional radiotherapy in the treatment of patients with advanced stages of Hodgkin's disease is still controversial.

– Additional radiotherapy is intended to eradicate any persistent disease to reduce recurrence rates and improve survival.

– The radiotherapy is applied to the lymph node stations or the organs affected at first presentation as most relapses after a chemotherapy-induced remission occur in previously involved sites of disease.

– Residual abnormalities on radiologic analysis after chemotherapy are present in the vast majority of the patients and a reliable method of separating active disease from fibrotic remnants is still lacking.

– Long-term toxicity data of combined chemotherapy and radiotherapy show an increased incidence of secondary malignancies and cardiac and pulmonary disease.

– Randomised studies are not conclusive as yet. Although, at least in subgroups of patients, the recurrence rates appear to decrease after additional low-dose involved-field radiotherapy, improvement of overall survival has not been demonstrated.

Samenvatting

– De waarde van radiotherapie bij de behandeling van patiënten met een voortgeschreden stadium van de ziekte van Hodgkin staat nog steeds ter discussie.

– Aanvullende radiotherapie wordt toegepast om eventuele actieve ziekteresten na chemotherapie uit te schakelen en daarmee de recidiefkans te verkleinen en de overlevingsduur te vergroten.

– Aanvullende radiotherapie is gericht op de lymfeklierstations of de organen waar de ziekte zich in eerste instantie voordeed, want vrijwel altijd zijn de recidieven op dezelfde plaatsen gelokaliseerd.

– Er is geen betrouwbaar beeldvormend onderzoek beschikbaar waarmee ondubbelzinnig vastgesteld kan worden of er na chemotherapie complete remissie is: bij de meeste patiënten blijven restafwijkingen zichtbaar, waarvan de betekenis – actieve ziekte of fibrotische resten – onzeker is.

– Inmiddels is duidelijk geworden dat op de lange termijn een gecombineerde chemo- en radiotherapeutische behandeling ernstige schadelijke effecten kan hebben: secundaire tumoren en hart- en longschade.

– In gerandomiseerde onderzoeken is geen eenduidig antwoord te vinden. Met aanvullende radiotherapie op alle initieel aangetaste locaties (‘involved-field’-behandeling met lage dosis) lijkt de kans op recidief in bepaalde subgroepen van patiënten te worden verkleind, maar de overlevingsduur wordt niet gunstig beïnvloed.