Voorkom onnodige laparoscopische cholecystectomie

The number of laparoscopic cholecystectomies in the Netherlands has increased significantly in recent years. However, there is a large variation in practice. This is a sign of inefficient use of cholecystectomy. Cholecystectomy is the treatment of choice in patients with uncomplicated symptomatic gallstones, but 30% of the patients has persistent pain after surgery. In a large prospective multicentre randomised trial, a restrictive strategy was compared to usual care in patients with symptomatic gallstones. The results show suboptimal pain reduction in both groups. There were fewer cholecystectomies in the restrictive strategy group and no difference in gallstone related complications between the groups. It is therefore still unclear which patients with gallstones and abdominal symptoms should undergo cholecystectomy. The data could be used in new studies to construct algorithms for patient selection. In the meantime, the use of a decision aid is recommended. Well-informed patients can, in consultation with their doctors, opt for cholecystectomy or a conservative approach. This strategy will lead to fewer unnecessary cholecystectomies.

Conflict of interest and financial support: none declared.

In het onderzoek Optimalisatie van de indicatiestelling voor galblaasoperaties presenteert Philip de Reuver namens de SECURE-studiegroep de resultaten van de SECURE-trial, een prospectief gerandomiseerd onderzoek naar de optimale behandelstrategie voor patiënten met buikklachten en galstenen. De conclusie is dat zowel de gebruikelijke strategie als de restrictieve strategie – alleen cholecystectomie als de patiënt voldoet aan strikte criteria – een suboptimale verlichting van de klachten geven. Een afwachtend beleid bleek wel veilig en kan onnodige cholecystectomieën voorkómen. Voor welke strategie moet je dan kiezen?

Voor een patiënt met galsteenklachten en aangetoonde stenen in de galblaas (symptomatische cholecystolithiasis) is een cholecystectomie – al dan niet laparoscopisch – de aangewezen behandeling. De ingreep kan de klachten doen verdwijnen en voorkomt complicaties als cholecystitis, obstructie-icterus, cholangitis en acute pancreatitis. Galsteenklachten zijn echter weinig typisch en in een poging tot standaardisatie worden vaak de Rome III-criteria gebruikt: hevige pijn in aanvallen die 15-20 minuten of langer duren, gelokaliseerd boven in de buik of in het rechter bovenkwadrant, soms uitstralend naar de rug. Maar bij een patiënt met buikklachten en galstenen wordt de diagnose ‘symptomatisch galsteenlijden’ ook gemakkelijk gesteld wanneer de klachten niet voldoen aan deze criteria. Onderzoek naar andere oorzaken van de klachten levert vaak niet veel op en is om die reden meestal summier.