Hoe risicocompensatie ons gedrag beïnvloedt

Veiligheidsmaatregelen in het verkeer

Perspectief van een persoon achter het stuur van een auto.
Ragnhild J. Davidse
Willem P. Vlakveld
Wiebo H. Brouwer
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6694
Abstract

Deelname aan het verkeer is niet zonder risico’s. In 2020 vielen in Nederland nog ruim 600 verkeersdoden. Toch hebben maatregelen om het aantal verkeersslachtoffers te verlagen soms niet het gewenste effect op ons rijgedrag. Hoe kan dat?

Samenvatting

In 2020 vielen er in Nederland ruim 600 verkeersdoden en werden er 6500 verkeersdeelnemers met ernstig letsel in het ziekenhuis opgenomen. Deze aantallen liggen vele malen lager dan in het begin van de jaren 70, toen er jaarlijks ruim 3000 verkeersdoden te betreuren waren. Om die aantallen terug te dringen, worden al decennialang maatregelen ingevoerd om ongevallen te voorkomen en het risico op ernstig letsel te verlagen. Dat gebeurde door wegen zo in te richten dat verkeersdeelnemers niet met elkaar in botsing kunnen komen, voertuigen veiliger te maken en verkeersdeelnemers op te leiden. Bij de introductie van verkeersveiligheidsmaatregelen waarschuwen verkeerspsychologen vaak voor gedragsaanpassingen waardoor de verwachte reductie van het aantal verkeersongevallen uitblijft (risicocompensatie). Diverse studies hebben laten zien dat er risicocompensatie optreedt. Wat is het achterliggende psychologische mechanisme van risicocompensatie? Welke factoren vergroten de kans op risicocompensatie? En heeft het ook voordelen?

Auteursinformatie

SWOV – Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid, afd. Gedrag in het verkeer, Den Haag: dr. R.J. Davidse, psycholoog; dr. W.P. Vlakveld, pedagoog. Rijksuniversiteit Groningen, Groningen: prof.dr. W.H. Brouwer, neuropsycholoog.

Contact R.J. Davidse (davidse@swov.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Ragnhild J. Davidse ICMJE-formulier
Willem P. Vlakveld ICMJE-formulier
Wiebo H. Brouwer ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Public Health
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties