Tuberculose van het pancreas bij een HIV-seropositieve patiënt

- A 34-year-old man from Nigeria who had resided permanently in the Netherlands for five years had experienced fever, upper abdominal pain and weight loss for several months. He did not give the impression of being ill. A CT scan gave cause to suspect pancreatitis. An HIV test gave a positive result. Puncture of the accumulated fluid around the pancreas led to the diagnosis ‘tuberculosis’ (infection by Mycobacterium tuberculosis). Once the patient had made a good recovery with antituberculosis therapy, antiretroviral therapy was initiated, whereupon the number of CD4⁺ cells in the blood increased. Extrapulmonal tuberculosis is not unusual in HIV seropositive patients from countries with a high prevalence of tuberculosis. However, in such patients isolated tuberculosis of the pancreas is unusual and has not previously been described in the Netherlands. The diagnosis can be established following a CT guided puncture; tuberculosis is instantly suspected if the Ziehl-Neelsen stains are positive and the diagnosis can then be confirmed by a polymerase chain reaction (PCR) analysis and by culturing. Anti-retroviral therapy is withheld until response to anti-tuberculosis treatment is satisfactory.

Samenvatting

Een 34-jarige man uit Nigeria die sinds 5 jaar onafgebroken in Nederland woonde, had al enkele maanden koorts, bovenbuikpijn en gewichtsverlies. Hij maakte geen zieke indruk. CT-onderzoek deed denken aan pancreatitis. Een HIV-test had een positieve uitslag. Punctie van de vochtophoping rond het pancreas leidde tot de diagnose ‘tuberculose’ (infectie door Mycobacterium tuberculosis). Nadat patiënt met antituberculeuze therapie goed was hersteld, werd met antiretrovirale therapie begonnen, waarop het aantal CD4⁺-cellen in het bloed toenam. Extrapulmonale tuberculose is niet ongewoon bij HIV-seropositieve patiënten afkomstig uit landen met een hoge tuberculoseprevalentie. Geïsoleerde tuberculose van het pancreas is dat wel en is nog niet eerder in Nederland beschreven. De diagnose kan na CT-geleide punctie gesteld worden; Ziehl-Neelsen-kleuringen doen direct tuberculose vermoeden, waarna polymerasekettingreactie(PCR)-onderzoek en kweken dit bevestigen. Met antiretrovirale therapie wordt pas begonnen nadat een goede respons op antituberculeuze middelen is verkregen.