Toys voor de boys

Cardiovasculair risico kun je net iets nauwkeuriger voorspellen door niet alleen de bekende cardiovasculaire risicofactoren te meten maar ook met CT de coronaire calciumscore te berekenen (A6123). Dat is belangrijk, maar wat zijn de consequenties van deze bevinding (A6459)? Gaan mensen eindelijk afvallen en meer bewegen omdat er kalk te zien is in hun coronairen? Voordat er een indicatie is voor zo’n dure test moeten er nog veel vragen worden beantwoord. Velen zullen daar niet op wachten. En al is de test kostbaar, met de nieuwste apparatuur is hij wel in een wip gemaakt. Uitzoeken of mensen nu echt beter af zijn met die kennis over hun coronaire kalk is heel wat complexer. Daarvoor zijn grote vergelijkende studies nodig met jaren follow-up waarin bijgehouden moet worden welke gebeurtenissen optreden. Wie moet die studies betalen? Behalve de patiënt en de belastingbetaler heeft niemand hier belang bij. En mocht het toch een keer lukken dan is er tegen de tijd dat de onderzoeksresultaten beschikbaar zijn allang weer een nieuwe andere beeldvormende of veelbelovende ‘point-of-care’-test.

Mooie glanzende apparaten hebben enorme overtuigingskracht. Ook de bijdragen in dit nummer over de robot laten dat zien. Ook al is de waarde voor de kwaliteit van zorg onduidelijk, dat weerhoudt ziekenhuizen niet van aanschaf. De studies die pogingen hebben ondernomen de effecten te evalueren zijn niet goed genoeg en de fabrikant is de lachende derde want die is niet zo gebaat met langetermijnevaluaties. Nederland mag dan wereldkampioen robotvoetbal zijn en een heel goede speler op het terrein van chirurgische trials, de effectiviteit van chirurgisch handelen blijft een heikel punt. Decennia van nieuwe medische technologie hebben ons in ieder geval geleerd dat een evaluatie op klinische eindpunten meestal niet haalbaar is. Maar ook aan de wel haalbare evaluaties ontbreekt het. Net als bij de ontwikkeling van andere technologie moeten fabrikant en gebruikers investeren in een goede procesevaluatie met behulp van Statistical Process Control (SPC). Hierbij wordt de introductie van nieuwe technieken nauwlettend geobserveerd aan de hand van vooraf gedefinieerde intermediaire uitkomstmaten (A6365). Maar ook dit vraagt veel discipline en goede registraties en dat zijn zaken waar de vroege gebruikers van medische technologie slecht in zijn. Dat moet veranderen. Het zou toch te gek zijn dat we ons iedere keer weer niet geëvalueerde technologie laten opdringen en de boys aan de knoppen laten draaien. Bij problemen en complicaties blijken zij zelden aansprakelijk. Zij zijn al weer de nieuwste snufjes aan het ontwikkelen terwijl andere dokters zich buigen over de opgetreden complicaties van de technologie die 5 jaar eerder veelbelovend was.