Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
De effectiviteit van minimaal invasieve hersenstimulatie bij depressie

Statistische versus klinische gelijkwaardigheid

Opinie
Sjoerd M. van Belkum
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D4396
Abstract
Abstract
Sluiten
Statistical versus clinical equivalence; the effectiveness of non-invasive neurostimulation in depression

There is increasing interest in the use of non-invasive neurostimulation in the treatment of depressive disorder. A recent meta-analysis compared different forms of neurostimulation, and concluded that the effectiveness of different forms of this therapy, for example repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) or transcranial direct current stimulation (tDCS), was similar to electroconvulsive therapy (ECT). In this comment we discuss these different techniques; we also stress that an unfair comparison has been made between the different forms of neurostimulation. In daily practice, techniques such as ECT, rTMS, and tDCS are used in different patient groups. ECT, in particular, is highly effective in patients suffering from a major depressive disorder with psychotic features, but this patient group has not been sufficiently included in the studies incorporated with a consequent negative bias towards ECT in this meta-analysis.

Conflict of interest and financial support: no conflicts of interest have been reported.

De behandeling van een depressieve stoornis berust naast basisinterventies, zoals psycho-educatie, activatie en het optimaliseren van slaaphygiëne, op 2 pijlers: psychotherapeutische en medicamenteuze interventies.1 Daarnaast kan in het geval van een zeer ernstige of therapieresistente depressie elektroconvulsietherapie (ECT) overwogen worden.1 ECT is een zeer effectieve behandeling van depressieve stoornissen die al decennia bestaat.2

Elders in het NTvG beschrijft collega Carlier de resultaten van een recente netwerkmeta-analyse.3 In dat artikel wordt op statistisch elegante wijze aangetoond dat de effectiviteit van nieuwere vormen van minimaal invasieve hersenstimulatie, zoals repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) en transcraniële gelijkstroomstimulatie (tDCS) net zo hoog is als die van ECT. De onderzoekers maken echter niet een eerlijke vergelijking tussen de verschillende behandelingen. Statistische gelijkwaardigheid, zoals aangetoond in de netwerkmeta-analyse, is immers niet hetzelfde als klinische gelijkwaardigheid.

Minimaal invasieve hersenstimulatie

ECT behoort tot de eerste generatie van minimaal invasieve hersenstimulatie. Hierbij krijgt de patiënt onder algehele anesthesie een elektrische stroom toegediend van ongeveer 0,8-0,9 ampère gedurende enkele seconden, teneinde een convulsie op te wekken. Een convulsie kan ook opgewekt worden met behulp van een sterk magnetisch veld. In dat geval speekt men van magnetische convulsietherapie (MST). MST geeft mogelijk minder cognitieve bijwerkingen,4 maar het is nog onvoldoende duidelijk wat…

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D4396
Vakgebied
GGZ
Auteursinformatie

Rijksuniversiteit Groningen, UMCG, afd. Psychiatrie, Groningen: dr. S.M. van Belkum, psychiater.

Contact S.M. van Belkum (s.m.van.belkum@umcg.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn geen belangen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Sjoerd M. van Belkum ICMJE-formulier
Gerelateerd
Minimaal invasieve hersenstimulatie bij depressie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Philip
Eijndhoven

Bedankt voor deze bespreking van de netwerkanalyse van Mutz en de kritische kanttekeningen. Het klopt dat de populatie depressieve patienten die behandeld worden met ECT (hogere mate van therapieresistentie en vaak psychotische kenmerken) verschilt van die van rTMS en dat dit verschil verdisconteerd zou moeten worden in vergelijkende analyses. Echter, bitemporale ECT en hooggedoseerde rechts unilaterale (RUL) ECT zijn van alle stimulatiemethoden desalniettemin geassocieerd met de hoogste response, alhoewel dit niet om een significant verschil gaat. Daarnaast wordt ook (nog eens) aangetoond dat hooggedoseerd RUL stimuleren effectiever is dan laag of gemiddeld gedoseerde RUL.

Philip Eijndhoven, psychiater, Radboud UMC