Schommeling van het serumcholesterolgehalte bij één persoon: wat is de werkelijke waarde en wanneer is er sprake van een significante verandering?

- The blood cholesterol level is not constant over time. Changing values may be found when rechecking high values, especially in patients on a diet or receiving medication. Repeated measurements are necessary. It will then be possible to estimate the ‘true mean value’. This is the theoretical average of a large number of measurements taken from one person.

The study concentrated on the intra-individual variation of the serum cholesterol and the consequences for screening and follow-up. For this purpose, during a period of four weeks, cholesterol levels were measured 12 times in 33 men aged 25-40. The mean coefficient of variation was 5.7, with wide differences between participants, ranging from 2.9 to 9.8. The position of the ‘true mean value’ was estimated (with 90 confidence), after 1 resp. 3 determinations.

These findings have consequences for the classification of subjects in the different risk categories as defined in the Dutch Cholesterol Consensus. It is also possible to determine if, after a period of intervention, there is a significant decline in the cholesterol level. Roughly, a decline of 10-12 indicates a significant difference.

Samenvatting

Het cholesterolgehalte in het bloed is over de tijd niet constant. Dit probleem van wisselende waarden doet zich voor bij controle van eerder gevonden verhoogde waarden en in het bijzonder bij de follow-up van patiënten met een dieet of medicatie. Meerdere keren meten is noodzakelijk. Er kan dan een schatting worden gemaakt van de werkelijk gemiddelde waarde per patiënt. Dit is het theoretisch gemiddelde van een groot aantal metingen bij één persoon.

In dit onderzoek werd de intra-individuele variatie van het serum-cholesterolgehalte en de consequenties hiervan voor screening en follow-up bepaald. Hiertoe werden bij 33 mannen in de leeftijdscategorie van 25-40 jaar 12 cholesterolbepalingen gedaan in 4 weken tijd. De gemiddelde variatiecoëfficiënt was 5,7, waarbij de spreiding tussen de deelnemers groot was; 2,9 tot 9,8. De ligging van de werkelijk gemiddelde waarde bij een individu werd geschat (met 90 betrouwbaarheid), na respectievelijk en 3 bepalingen.

De gevonden variatie heeft consequenties bij het indelen van personen in de verschillende risicocategorieën van de Nederlandse cholesterolconsensus. Tevens is het mogelijk om na een periode van interventie af te lezen of het cholesterolgehalte significant is gedaald. Ruwweg kan gesteld worden dat een daling van 10-12 een significant verschil oplevert.