Scheurbuik komt nog steeds voor

Stilleven van een half geschilde sinaasappel
Minou R. Snijders Blok
Marieke S.S. Yo
Marjolein E.M. Rentinck
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D6906
Abstract

Beste collega’s,

In deze klinische les gaan we het hebben over vitamine C-deficiëntie en het gevolg daarvan: scheurbuik. We associëren deze ziekte vooral met VOC-matrozen uit de 17e en 18e eeuw, maar ze komt nog geregeld voor. Wanneer moet je aan scheurbuik denken?

Scheurbuik werd al beschreven in de ‘Ebers-papyrus’ – papyrusrollen met medische informatie uit het Egypte van ongeveer 1550 v.Chr.1 De eerste officiële beschrijving kwam van Hippocrates (460-370 v.Chr.), die de ziekte onder de term ‘ileos ematitis’ als volgt beschreef: ‘De mond voelt slecht; het tandvlees laat los van de tanden; het bloed stroomt uit de neus en soms ontstaan er ulceraties op de benen.’

Scheurbuik was een groot probleem in de tijd van de grote ondekkingsreizen en werd om die reden door verschillende personen beschreven. Zo schreef de arts Herman Boerhaave (1668-1738) in zijn boek Kortbondige spreuken wegens de ziektens over ‘scorbutus’ (‘scheurbuik’).2 Hij weet de symptomen van scheurbuik aan het feit dat het bloed te dun was geworden door koud weer en bedorven voedsel. Deze theorie werd lange tijd door andere artsen overgenomen, mede gezien het gezag van Boerhaave. Het was uiteindelijk James Lind, een officier van…

Auteursinformatie

Tergooi MC, afd. Interne Geneeskunde, Hilversum: drs. M.R. Snijders Blok, arts-assistent interne geneeskunde; drs. M.S.S. Yo, internist-nefroloog; drs. M.E.M. Rentinck, internist-oncoloog.Contact: M.R. Snijders Blok (minousnijdersblok@gmail.com)

Contact Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Minou R. Snijders Blok ICMJE-formulier
Marieke S.S. Yo ICMJE-formulier
Marjolein E.M. Rentinck ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties