Beste collega’s,
In deze klinische les gaan we het hebben over vitamine C-deficiëntie en het gevolg daarvan: scheurbuik. We associëren deze ziekte vooral met VOC-matrozen uit de 17e en 18e eeuw, maar ze komt nog geregeld voor. Wanneer moet je aan scheurbuik denken?
Scheurbuik werd al beschreven in de ‘Ebers-papyrus’ – papyrusrollen met medische informatie uit het Egypte van ongeveer 1550 v.Chr.1 De eerste officiële beschrijving kwam van Hippocrates (460-370 v.Chr.), die de ziekte onder de term ‘ileos ematitis’ als volgt beschreef: ‘De mond voelt slecht; het tandvlees laat los van de tanden; het bloed stroomt uit de neus en soms ontstaan er ulceraties op de benen.’
Scheurbuik was een groot probleem in de tijd van de grote ondekkingsreizen en werd om die reden door verschillende personen beschreven. Zo schreef de arts Herman Boerhaave (1668-1738) in zijn boek Kortbondige spreuken wegens de ziektens over ‘scorbutus’ (‘scheurbuik’).2 Hij weet de symptomen van scheurbuik aan het feit dat het bloed te dun was geworden door koud weer en bedorven voedsel. Deze theorie werd lange tijd door andere artsen overgenomen, mede gezien het gezag van Boerhaave. Het was uiteindelijk James Lind, een officier van…
Reacties