Schademanagement

Dokters en managers zijn vaak bezig met het managen van de schade van behandelingen en innovatieprojecten. Dat is managen van onzekerheid, omdat er meestal veel minder harde gegevens over mogelijke schade voorhanden zijn dan gegevens over de beoogde effecten. In dit nummer staat een aantal interessante voorbeelden daarvan, die laten zien dat arts en manager van elkaar kunnen leren.

Allereerst is er de casus met een bloedgasanalyse die paste bij een ernstige lactaatacidose, hoewel het klinisch beeld daar niet bij paste (D5587). Een manager zou waarschijnlijk adviseren de bloedgasanalyse te herhalen. Dat is snel te doen en geeft minder financiële schade dan een CT-angiografie. Artsen willen in zo’n geval echter vooral de longembolie niet missen, ook wanneer die onwaarschijnlijk is. Daar kan de manager de arts te hulp schieten.

Maar het kan ook omgekeerd. Bijvoorbeeld bij de manager die het umc beter wil laten scoren door meer focus op topzorg. Als arts zou je bij zo’n ingrijpend managementplan je patiënt vervolgens heel goed in de gaten houden. De journalistieke analyse van Pierre de Winter laat in dit en volgend nummer zien dat de umc-managers niet strak de vinger aan de pols lijken te houden. Toch zijn de effecten op zorg, onderwijs en onderzoek niet allemaal positief en lijken ze bijsturing te vragen (D6423, D6424).

‘Bovenal niet schaden? Dan moet die schade wel onderbouwd zijn’

En wat valt er te leren van de vraag of er sprake kan zijn van een gezondheidsprobleem wanneer windmolens dicht bij de bebouwde kom staan? Er zijn geluiden dat windenergieturbines een ultralagetonensyndroom kunnen geven. Maar er is vooral meer onderzoek nodig om verder te komen in het verhitte maatschappelijke en medische debat hierover. De managers willen eerst en vooral verder bouwen. Een aantal artsen wil echter pas op de plaats maken. Het pleidooi voor meer onderzoek in het Ter Discussie-artikel van De Laat c.s. (D5999) is in dit geval geen obligate zinsnede. De noodzaak van nader onderzoek wordt immers maatschappelijk sterk betwist.

Bovenal niet schaden, kunnen we als arts de manager meegeven. Managers kunnen ons meegeven dat die mogelijke schade dan wel rationeel onderbouwd moet zijn, en de onderzoeksinvesteringen proportioneel met de schade. In schademanagement valt over en weer nog veel te leren.