Radiofrequente ablatie van colorectale levermetastasen: resultaten vanaf de eerste toepassing in Nederland

To provide an overview of the morbidity, mortality and survival following the introduction of radiofrequency ablation (RFA) of colorectal liver metastases in the Netherlands.

Design

Prospective, descriptive study.

Method

Between June 1999 and December 2003 in eight hospitals in the Netherlands, 87 patients treated by RFA for colorectal liver metastases were included in the study. The outcome measures were morbidity, 30-day mortality and the percentage local recurrence.

Results

In 104 RFA procedures, 199 metastases were ablated; 31 procedures were performed percutaneously and 73 by laparotomy. In 29 procedures, RFA was combined with partial liver resection. The overall postoperative morbidity rate was 19 and the RFA-related morbidity was 14. 1 patient died following right hemihepatectomy and RFA in the remaining parenchyma (mortality: 1). Median survival following RFA was 25 months, with a median progression-free survival of 13 months. The overall local recurrence rate was 46. Since January 2004, this percentage has decreased to approximately 6. Diameter and central location of the metastases were independent risk factors for the development of a local recurrence.

Conclusion

RFA is an alternative treatment for patients who are not eligible for partial liver resection. The high local recurrence rate in this series reflects the limited experience with this technique during its introduction in the Netherlands. In specialised centres the percentage local recurrence is now 5. Treatment by RFA should always be weighed against the option of partial liver resection and possible (neoadjuvant) chemotherapy. RFA should therefore preferably be carried out in a centre with expertise in the field of liver surgery.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:880-6

Samenvatting

Doel

Een overzicht geven van de morbiditeit, sterfte en overleving na radiofrequente ablatie (RFA) van colorectale levermetastasen, vanaf de introductie van deze behandeling in Nederland.

Opzet

Prospectief, beschrijvend onderzoek.

Methode

In 8 Nederlandse ziekenhuizen werden tussen juni 1999 en december 2003 87 patiënten met colorectale levermetastasen die behandeld waren met RFA geïncludeerd in de studie. Uitkomstmaten waren morbiditeit, sterfte binnen 30 dagen en het percentage lokale recidieven.

Resultaten

Met 104 RFA-behandelingen werden in totaal 199 metastasen behandeld. Van de behandelingen werden er 31 percutaan uitgevoerd en 73 via een laparotomie. Bij 29 behandelingen werd RFA gecombineerd met een partiële leverresectie. De totale postoperatieve morbiditeit was 19 en de met RFA samenhangende morbiditeit was 14. Eén patiënt overleed na een hemihepatectomie rechts en RFA-behandeling van het resterende leverparenchym (sterfte: 1). De mediane overleving na behandeling met RFA was 25 maanden, de mediane progressievrije overleving bedroeg 13 maanden. Het lokaalrecidiefpercentage was 46. Sinds januari 2004 is dit percentage gedaald tot ongeveer 6. De diameter en een centrale lokalisatie van de metastase waren onafhankelijke risicofactoren voor het ontstaan van een lokaal recidief.

Conclusie

RFA-behandeling is een alternatief voor patiënten die niet in aanmerking komen voor partiële leverresectie. Het hoge lokaalrecidiefpercentage in deze serie is te wijten aan de beperkte ervaring die behandelaars hadden met deze techniek tijdens de opstartfase in Nederland. In gespecialiseerde centra bedraagt het lokaalrecidiefpercentage momenteel 5. Men dient de keuze voor behandeling met RFA altijd af te wegen tegen de mogelijkheid van resectie en eventuele (neoadjuvante) chemotherapeutische behandeling. RFA dient daarom bij voorkeur te worden uitgevoerd in centra met expertise op het gebied van leverchirurgie.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:880-6