Samenvatting
Doel
Een overzicht geven van de morbiditeit, sterfte en overleving na radiofrequente ablatie (RFA) van colorectale levermetastasen, vanaf de introductie van deze behandeling in Nederland.
Opzet
Prospectief, beschrijvend onderzoek.
Methode
In 8 Nederlandse ziekenhuizen werden tussen juni 1999 en december 2003 87 patiënten met colorectale levermetastasen die behandeld waren met RFA geïncludeerd in de studie. Uitkomstmaten waren morbiditeit, sterfte binnen 30 dagen en het percentage lokale recidieven.
Resultaten
Met 104 RFA-behandelingen werden in totaal 199 metastasen behandeld. Van de behandelingen werden er 31 percutaan uitgevoerd en 73 via een laparotomie. Bij 29 behandelingen werd RFA gecombineerd met een partiële leverresectie. De totale postoperatieve morbiditeit was 19 en de met RFA samenhangende morbiditeit was 14. Eén patiënt overleed na een hemihepatectomie rechts en RFA-behandeling van het resterende leverparenchym (sterfte: 1). De mediane overleving na behandeling met RFA was 25 maanden, de mediane progressievrije overleving bedroeg 13 maanden. Het lokaalrecidiefpercentage was 46. Sinds januari 2004 is dit percentage gedaald tot ongeveer 6. De diameter en een centrale lokalisatie van de metastase waren onafhankelijke risicofactoren voor het ontstaan van een lokaal recidief.
Conclusie
RFA-behandeling is een alternatief voor patiënten die niet in aanmerking komen voor partiële leverresectie. Het hoge lokaalrecidiefpercentage in deze serie is te wijten aan de beperkte ervaring die behandelaars hadden met deze techniek tijdens de opstartfase in Nederland. In gespecialiseerde centra bedraagt het lokaalrecidiefpercentage momenteel 5. Men dient de keuze voor behandeling met RFA altijd af te wegen tegen de mogelijkheid van resectie en eventuele (neoadjuvante) chemotherapeutische behandeling. RFA dient daarom bij voorkeur te worden uitgevoerd in centra met expertise op het gebied van leverchirurgie.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:880-6
Reacties