Progressieve ataxie en cognitieve achteruitgang door een premutatie in het fragiele-X-mentale-retardatiegen

– A 75-year-old man had progressive difficulty with walking, intention tremor, ataxia, and mild cognitive deficits. MRI scan of the brain showed symmetrical hyperintensities in the middle cerebellar peduncles. DNA analysis of the fragile-X gene revealed an expansion of 150-200 repetitions in the FMR1-gene, compatible with a premutation in the fragile-X gene. Two years later, after progression of the symptoms, the patient was admitted to a nursing home. The clinical picture of intention tremor, parkinsonism and ataxia with white matter lesions and atrophy on MRI occurs in carriers of this premutation and has recently been described as the fragile-X-associated tremor/ataxia syndrome. Recognition of this clinical picture is important for the patient but also for the relatives, since female carriers of the premutation have an increased risk of offspring with the fragile-X syndrome.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2418-22

Samenvatting

Bij een 75-jarige man met een progressieve loopstoornis, een intentietremor, ataxie en lichte cognitieve stoornissen werd op een MRI-scan van de hersenen een symmetrische hyperintensiteit van de middelste cerebellaire pedunkels gezien. DNA-onderzoek van het fragiele-X-gen toonde een expansie van 150-200 CGG-herhalingen in het FMR1-gen, passend bij een premutatie in het fragiele-X-gen. Na progressie van het ziektebeeld werd patiënt, 2 jaar na het stellen van de diagnose, opgenomen in een verpleeghuis. Intentietremor, parkinsonisme en ataxie met wittestofafwijkingen en atrofie op de MRI komt voor bij dragers van de genoemde premutatie en is sinds kort bekend als fragiele-X-geassocieerd tremor/ataxiesyndroom. Het herkennen van dit syndroom is van belang voor een patiënt, maar ook voor de familie, aangezien vrouwelijke dragers van de premutatie een hoog risico hebben op het krijgen van kinderen met het fragiele-X-mentale-retardatiesyndroom.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2418-22