Prestatie of resultaat

De patiënt die maandag uw spreekkamer binnenwandelt verwacht dat naar zijn klacht wordt geluisterd. Ik stel nieuwkomers steeds de vraag wat ze van mij verwachten. Vaak is het antwoord dat men nu eens wil weten wat er aan de hand is. Soms wenst men genezing van de aandoening en een enkele keer is een advies hoe met de klachten om te gaan voldoende. Niet zelden verwachten patiënten echter een resultaat dat wij als dokters niet willen of kunnen bieden. Het ongeschreven contract dat we met de patiënten sluiten is nogal conservatief: we spannen ons in om het lijden van de patiënt te verlichten. Die zienswijze begint in dit tijdsgewricht te verschuiven. We leven in een maatschappij waar je niet wegkomt door te vertellen dat je je goed hebt ingespannen. Van de bakker verwachten we immers ook prima brood en we gaan ervan uit dat hij daar zijn best voor doet. We rekenen onze omgeving steeds meer af op resultaat en niet op inspanning. En daar gaat het schuren in de relatie die we opbouwen met onze patiënten. Want vaak hebben we geen invloed op het resultaat van onze inspanning of denken we dat niet te hebben. Bij perifeer vaatlijden moet de patiënt echt zelf de loopoefeningen doen. Maar of we willen of niet, in de toekomst zal het onvermijdelijk zijn dat wij dokters moeten tonen hoe, en of, onze inspanningen resultaat hebben. Bij psychiaters is het spel al op de wagen: in de GGZ wordt de uitkomst van de behandeling vastgesteld door patiënten vragenlijsten aan het begin en einde van de behandeling te laten invullen. Binnen andere vakgebieden zijn we nog niet zo ver. In dit nummer staat een inventarisatie van de mortaliteitscijfers na een electieve ingreep van een asymptomatisch aneurysma van de aorta (A4342; bl. 662). De auteurs concluderen dat hun getallen (1,3% overlijdt kort na de ingreep) gunstig afsteken bij landelijke cijfers. Mortaliteit na zo’n ingreep is een zogenaamde prestatie-indicator. Toch is een prestatie-indicator maar het begin. Ik voorspel invoering van de resultaat-indicator: wordt de patiënt echt beter van zo’n ingreep? Er is niet zo veel tegen op de invoering van zo’n indicator, maar een volgende stap is het vergelijken van centra met behulp van het onvermijdelijke lijstje. Wie eindigt onderaan en belangrijker, blijven we betalen voor de zorg door deze rodelantaarndrager? Die laatste stap gaat mij te ver. De nuance verdampt volledig als deze getallen heilig worden verklaard.