Samenvatting
Een 51-jarige man die al 22 jaar bekend was wegens een Crohn-colitis, werd opgenomen in verband met een niet-productieve hoest, kortademigheid, koorts en diarree. Hij leed aan een steroïdresistente Crohn-colitis. Behandeling met azathioprine werd vanwege misselijkheid gestopt en men schakelde over op methotrexaat en inductietherapie met infliximab. Tijdens de infliximabbehandeling traden de klachten op waarvoor patiënt werd opgenomen. Pneumocystis-pneumonie (PCP) werd gediagnosticeerd via onderzoek van bronchoalveolaire lavagevloeistof; de PCP werd met succes behandeld met co-trimoxazol en prednison. De exacerbatie van de Crohn-colitis nam af. Dit is de eerste Nederlandse casus met PCP veroorzaakt door de combinatiebehandeling van prednison, methotrexaat en infliximab. De behandeling met infliximab heeft een verhoogd risico op infectieuze complicaties. Men dient bij Crohn-patiënten PCP-profylaxe te overwegen tijdens de duur van de lymfocytopenie, op een individuele basis, waarbij een afweging gemaakt moet worden tussen de bijwerkingen van co-trimoxazol en het risico op PCP. Hierbij zou een CD4-celgetal < 0,2 × 109/l of een lymfocytenaantal < 0,6 × 109/l als leidraad kunnen dienen.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2290-5
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Rotterdam, oktober 2005,
Collega’s Minnee et al. bespreken de eerste Nederlandse casus betreffende een Pneumocystis jiroveci-pneumonie bij een patiënt met een actieve Crohn-colitis, veroorzaakt door een combinatiebehandeling met prednison, methotrexaat en infliximab (2005:2290-5). Deze patiënt werd opgenomen met een laag-normaal leukocytengetal (4,2 × 109/l) en een relatieve lymfocytopenie. Wat verder opviel in het laboratoriumonderzoek waren de normale waarden voor de levertransaminasen, maar hogere voor alkalische fosfatase (AF), 383 U/l, en γ-glutamyltransferase (γGT), 317 U/l. De auteurs gaan verder niet in op de mogelijke oorzaak van deze cholestatische leverenzymafwijkingen. Nu bestaat er natuurlijk een uitgebreide differentiële diagnose aangaande cholestatische leverenzymafwijkingen, maar er zijn aandoeningen van lever en galwegen die gelden als bekende extra-intestinale manifestaties bij inflammatoire darmziekten (IBD). Met name primair scleroserende cholangitis is een van de meest voorkomende hepatobiliaire complicaties bij IBD, in het bijzonder bij colitis ulcerosa. Daarnaast kunnen onder andere medicijngeïnduceerde hepatotoxiciteit, cholelithiasis door intestinale malabsorptie van galzouten, steatosis bij malnutritie en corticosteroïdgebruik, granulomateuze hepatitis, pericholangitis en een leverabces alle bijdragen aan leverenzymstoornissen bij de ziekte van Crohn. Maar kan in deze specifieke casus over een man van middelbare leeftijd met een chronische colitis, met normale levertransaminasewaarden mogelijk een primair scleroserende cholangitis ten grondslag liggen aan de verhoogde AF- en γGT-waarde? Of passen deze leverenzymafwijkingen mogelijk toch nog bij de al eerder in het artikel vermelde hepatotoxiciteit na mercaptopurinegebruik?