Orthostatische tremor: wankelen bij stilstaan

We present three patients with histories of the typical unsteady feeling in the legs while standing still which disappears when walking or sitting down. An orthostatic tremor is a disorder that is difficult to recognise because patients describe balance disturbances rather than tremors. Clinical findings include a fine tremor in the legs which may be invisible but can be heard on auscultation and felt on palpation of the leg muscles. The diagnosis is confirmed by EMG which reveals a pathognomonic tremor of 13-18 Hz while the patient is standing upright. Its pathophysiology is unknown but a disorder related to proprioceptive feedback has been suggested. The tremor can be associated with Parkinson’s disease, Graves’ disease, and cerebellar or pontine laesions which should be excluded by laboratory investigations and MRI. There is little evidence available on effective treatments, but clonazepam seems to be the first drug of choice, followed by gabapentin. Levodopa can be tried in patients with parkinsonism.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Toets voor nascholing (verlopen)

Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.

Bekijk de toets

Dames en Heren,

Orthostatische tremor is een bewegingsstoornis van de benen die vaak niet herkend wordt door zowel patiënt als dokter. De patiënt heeft eerder last van een wankel gevoel dan van trillen en de tremor is niet goed zichtbaar met het blote oog. Bij stilstaan ontstaat een fijne tremor in de beenspieren wat een gevoel van instabiliteit geeft; deze tremor vermindert bij lopen en verdwijnt bij zitten. Zie hieronder een filmpje van een patiënt met een orthostatische tremor. Ouderen krijgen daardoor angst om te vallen, met een ernstige beperking in mobiliteit tot gevolg. De prevalentie van deze zeldzame aandoening is niet bekend, maar ze komt waarschijnlijk vaker voor dan gedacht en hoort thuis in de differentiaaldiagnose van een balansstoornis. Het is een klassiek voorbeeld van ‘luister naar de patiënt, hij vertelt u de diagnose’. Vervolgens is de diagnose eenvoudig te bevestigen door palpatie en auscultatie van de beenspieren.

In…