Open benen en zorginkopen

Discussies over hoogtechnologische zorg, zoals het invriezen van eitjes (A9361) of dure geneesmiddelen bij kanker met een mediane extra overlevingsduur van 13 weken, trekken de aandacht in media en politiek. Toch gaat het in Appingedam, Blaricum of Cadzand veel vaker over gewone dingen. Het open been van de 88-jarige mevrouw Gerritsen wil niet dicht. Er komt elke keer een andere wijkverpleegkundige om het been te zwachtelen, maar het schiet voor geen meter op. Langzaam wordt het ulcus groter en mevrouw Gerritsen depressiever. Ze zit de hele dag op een stoel, heeft pijn en wil niet meer naar buiten. ‘We zwachtelen echt volgens het protocol’, zegt verpleegkundige A. ‘Ze loopt te weinig en haalt het verband eraf’, zegt verpleegkundige B. Beiden hebben gelijk. Maar volgens Edith de Boer en haar collega’s zit daar nu juist het probleem: protocollen werken niet (A9157).

Ogenschijnlijk simpele zaken blijken in de geneeskunde en zorg soms heel ingewikkeld. We centraliseren wel de behandeling van patiënten met een oesofagus- of slokdarmcarcinoom onder het mom dat je dat vaak moet doen. Verzekeraars kopen daar op in, en dat is terecht. Maar diezelfde verzekeraars knijpen de thuiszorg sinds de overgang naar de Zorgverzekeringswet in 2015 behoorlijk af. Het moet allemaal simpeler en beter.

Zilveren Kruis begint in 2016 in 3 regio’s een experiment om de thuiszorg per wijk een ‘populatiebudget’ te geven. Voor een vast bedrag moet de thuiszorg dan alle zorg leveren. Meer vraag dan ingeschat? Pech, er is een zorgplicht en dan werkt de verpleegkundige maar voor niks. Geruststellend zegt de verzekeraar dat hij de inkopende organisaties veel informatie zal geven over de eerdere vraag in die wijken. Toch lijkt het me flink gokken worden. Hoeveel open benen tel je mee? Hoeveel terminale patiënten? Hoeveel mensen met dementie? Een patiënt met bijvoorbeeld parenterale voeding kan je mooie rekensom behoorlijk in de war schoppen. Huisartsen in de regio’s protesteerden heftig. De FNV riep inwoners van die regio’s op een andere verzekeraar te kiezen. Maar Zilveren Kruis gaat onverdroten door: de kwaliteit van de zorg wordt beter en de prijsprikkel om steeds meer te doen verdwijnt. Nooit geweten dat er dichte benen werden gezwachteld, maar misschien weet de zorginkoper in een kantoor dat beter dan ik.

De inschrijving voor het zorgproduct ‘thuiszorg’ sloot 31 oktober 2015. Even gekeken op de website wie er nu de aanbesteding had gewonnen. Ik zal wel niet handig zijn, maar ik kon het 22 november nog steeds niet vinden. Simpele kwalen bestaan niet, simplistische opvattingen over zorgorganisatie en financiering helaas wel. Daar hebben mijn patiënten en ikzelf elke dag veel meer last van dan van niet-ingevroren eitjes of te dure pillen.