Obstipatie op de kinderleeftijd; evaluatie van een diagnostisch-therapeutisch protocol

– In 87 children with constipation an assessment was made of the causes, and of the effect of treatment. Two subdivisions were made, one by age (<3 years and >=3 years) and the second into ‘own’ or ‘referred’ patients. For the 59 own children a diagnostic-therapeutic protocol was used, the three-phase protocol. For children over 3 years (n = 29) this policy consists in the first phase of anamnesis, physical examination, diet and oral andor rectal laxatives. In the second phase, toilet training is administered in combination with diet and oral laxatives. The third phase comprises continuation of the diet and tapering off of the laxatives. If no improvement is seen, supplementary examination is carried out. In the group of own patients younger than 3 years, supplementary examination is already carried out during the first phase.

Functional constipation was diagnosed in 69 and 98, respectively, of the 36 patients under 3 years and the 51 over 3 years. Hirschsprung's disease was diagnosed in 14 and 2, respectively. In the children >=3 years with functional constipation the three-phase policy was successful in 86 with a mean duration of the treatment of 9.5 months.

The efficiency of diagnostic examination of children over 3 years appears to be low, justifying the proposed three-phase policy. In children under 3 years, on the other hand, limited laboratory examination is necessary during the first phase. Examination for the presence of Hirschsprung's disease, by means of rectal biopsy or anorectal manometry is indicated if the treatment during the first phase is unsuccessful.

Samenvatting

Bij 87 kinderen met obstipatieklachten werden de oorzaken en het effect van behandeling geëvalueerd. Er werden 2 indelingen gemaakt, één naar leeftijd (<3 jaar en >=3 jaar) en een tweede in ‘eigen’ of'verwezen‘ patiënten. Bij de 59 eigen kinderen werd een diagnostisch-therapeutisch schema gebruikt, het 3-fasenbeleid. Dit beleid bestaat voor kinderen ouder dan 3 jaar (n = 29) in de eerste fase uit anamnese, lichamelijk onderzoek, dieet en orale en (of) rectale laxantia. In de tweede fase wordt toilettraining gegeven in combinatie met dieet en orale laxantia. De derde fase omvat continuering van het dieet en afbouwen van de laxantia. Indien geen verbetering optreedt, wordt aanvullend onderzoek verricht. In de groep van eigen patiënten jonger dan 3 jaar wordt reeds in de eerste fase aanvullend onderzoek verricht.

Van de 36 patiënten (<3 jaar) en de 51 patiënten (>3 jaar) werd bij respectievelijk 69 en 98 functionele obstipatie gediagnostiseerd, terwijl bij respectievelijk 14 en 2 de ziekte van Hirschsprung werd vastgesteld. Bij kinderen >=3 jaar met functionele obstipatie was het 3-fasenbeleid in 86 succesvol met een gemiddelde behandelingsduur van 9,5 maand.

Het rendement van diagnostisch onderzoek bij kinderen ouder dan 3 jaar blijkt gering en rechtvaardigt het voorgestelde 3-fasenbeleid. Bij kinderen jonger dan 3 jaar daarentegen is beperkt laboratoriumonderzoek in de eerste fase noodzakelijk. Onderzoek naar het bestaan van de ziekte van Hirschsprung, door middel van rectumbiopt of anorectale manometrie is geïndiceerd indien de behandeling in de eerste fase geen succes heeft.