Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Niet te missen signalen van primaire amenorroe

Maandverband met een vraagteken erop
Mariëtte B. van Ravenhorst
Eveline J. Roos
Ellen M.N. Bannink
Babette A.M. Braams
Gerdine A. Kamp
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D5842
Abstract
Abstract
Sluiten
Not to be missed signs of primary amenorrhea

Primary amenorrhea is defined as the absence of the menarche by the age of 16. Knowledge of the new arrangement of all causes into four pathofysiologic compartments by the NVOG and NVK guideline contributed the diagnostic process. This article present the alarm symptoms of primary amenorrhea in the anamnesis, physical examination and supplementary tests including the interpretation of stages of puberty in relation with length and vaginal examination. In this article, we propose the optimal diagnostic traject for general practitioner, pediatrician and gynaecologist. We describe four cases, one of each compartment, to illustrate the importance of this process.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Dames en Heren,

We spreken van primaire amenorroe wanneer de eerste menstruatie, de menarche, niet optreedt vóór de 16e verjaardag of ≥ 5 jaar na het begin van de borstontwikkeling, de thelarche.1,2 De differentiaaldiagnose is uitgebreid waarbij de indeling in 4 compartimenten handvatten geeft voor het diagnostisch traject, ook al bij meisjes < 16 jaar (tabel). Aan de hand van 4 casussen bespreken wij de niet te missen signalen van primaire amenorroe vóór de leeftijd van 16 jaar.

Tabel
Meest voorkomende oorzaken van primaire amenorroe per compartiment1
Overzicht van de oorzaken, de geschatte prevalentie en niet te missen signalen bij anamnese en lichamelijk onderzoek
Tabel | Meest voorkomende oorzaken van primaire amenorroe per compartiment1 | Overzicht van de oorzaken, de geschatte prevalentie en niet te missen signalen bij anamnese en lichamelijk onderzoek

Patiënt A, een meisje van 17 jaar en 7 maanden, werd door de huisarts verwezen naar de gynaecoloog vanwege primaire amenorroe en cyclische buikpijn (regelmatig terugkerende buikpijn conform de menstruatiecyclus). De thelarche had ze rond de leeftijd van 13 jaar. Haar puberteitsontwikkeling volgens Tanner was M4P4 (schaal van 1-5; M staat voor borstontwikkeling; P staat voor pubisbeharing). Bij inspectie van de genitalia externa zagen wij een bomberend hymen (figuur 1c). De groeicurve liet een normale groei zien richting de streeflengte (figuur 2a). We dachten aan een hymen imperforatus met in de differentiaaldiagnose een partiële vaginale agenesie of transversaal vaginaal septum. De abdominale echo liet geen afwijkingen zien van de genitalia interna; onder de uterus was een cysteuze massa zichtbaar van 12,5 bij 7 cm, meest passend bij een hematocolpos.

Figuur 1
Inspectie van de vrouwelijke genitalia externa
Figuur 1 | Inspectie van de vrouwelijke genitalia externa
Weergave van (a) een niet afwijkend prepuberaal genitaal, (b) een niet afwijkend puberaal genitaal, (c) een bomberend hymen en (d) een blindeindigende vaginaopening. Beeld: D. van Ravenhorst-Blotenburg.
Figuur 2
Groeicurves van de patiënten
Figuur 2 | Groeicurves van de patiënten
Groeicurves van (a) patiënt A, (b) patiënt B, (c) patiënt C en (d) patiënt D, met de leeftijd in jaren op de x-as en lengte in centimeters op de y-as. De groei is aangegeven met een zwarte lijn. De blauwe lijn is de streeflengte die berekend is op basis van de lengte van de ouders. De rode punt geeft de skeletleeftijd weer. Wanneer de skeletleeftijd achterloopt bij de kalenderleeftijd, neemt de verwachte eindlengte toe. Het moment waarop patiënt C een epifysiodese onderging is aangegeven met een asterisk (*).

Patiënt B, een meisje van 15 jaar en 11 maanden, werd door de huisarts verwezen naar de kinderarts…

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
nummer 4 2022

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D5842
Vakgebied
Verloskunde/gynaecologie
Huisartsgeneeskunde
Kindergeneeskunde
Auteursinformatie

Tergooi, Blaricum: Afd. Kindergeneeskunde: dr. M.B. van Ravenhorst, aios; dr. E.M.N. Bannink en dr. G.A. Kamp, kinderartsen. Afd. Gynaecologie: dr. E.J. Roos en dr. B.A.M. Braams, gynaecologen.

Contact G.A. Kamp (gkamp@tergooi.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Mariëtte B. van Ravenhorst ICMJE-formulier
Eveline J. Roos ICMJE-formulier
Ellen M.N. Bannink ICMJE-formulier
Babette A.M. Braams ICMJE-formulier
Gerdine A. Kamp ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Huisartsgeneeskunde
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties