Niemands- en grenslanden

In dit nummer treft u twee artikelen aan over ziekten van het lymfesysteem (D6190 en D6139). Wij wilden stukken over dit onderwerp onder andere graag publiceren omdat het lymfestelsel zich een beetje in medisch niemandsland bevindt; geen enkel specialisme voelt zich echt geroepen zich erover te ontfermen. Zo kun je met lymfekwalen net zo goed bij een chirurg, internist als dermato- of fleboloog terechtkomen.

Of dat erg is? Soms niet, maar vaak wel, vermoed ik. Dat pessimisme heeft weinig te maken met het feit dat het ene specialisme minder passend is dan het andere, maar meer met het feit dat er binnen veel specialismen nauwelijks nog generalisten zijn. Zo kan binnen de interne geneeskunde iedereen vinden dat een kwaal, of het nu een lymfebaan- of andere ziekte is, eigenlijk wel in het specialisme thuishoort, maar vervolgens loopt iedereen weg omdat ze hemato-, endocrino-, infectio-, onco- of wat voor -loog dan ook zijn. Sta je daar, als patiënt…

Is het druk in niemandsland? Dat valt gelukkig wel mee. Ik kan snel wat relatief zeldzame kwalen bedenken die nergens op de wegwijzer staan en meestal neemt dan de internist de patiënt wel onder de arm. Vooral als die collega de euvele moed heeft zich nog als ‘algemeen internist’ te profileren.

‘We verliezen nu energie in een domeinenstrijd’

In Grensland (overigens de letterlijke vertaling van ‘Oekraïne’) is het drukker. Twee of soms zelfs meer specialismen schurken tegen dezelfde ziekte aan. Tijdens mijn co-schappen maakte ik in een ziekenhuis mee dat zowel ‘de hernia’s’ als ‘de heupen’ bij toerbeurt werden toegewezen aan respectievelijk neurochirurgen en traumachirurgen aan de ene kant en orthopeden aan de andere.

Heden ten dage is longembolie een mooi voorbeeld (D6036). Zowel longartsen als internisten vinden het, net als bijvoorbeeld tuberculose, ‘hun ziekte’. In mijn eigen ziekenhuis bepaalt vooral de verwijzer of de SEH-triagist bij welk specialisme je met je longembolie terecht komt. Alhoewel er ontroerende voorbeelden zijn van eendrachtige samenwerkingen tussen deze specialismen is er, net als in veel grenslanden, ook best vaak onduidelijkheid of zelfs gedoe. In algemene zin denk ik dat het verstandig is voor veel voorkomende ziekten gewoon af te spreken wie die patiënten ziet, zodat je je kunt richten op er goed in worden in plaats van energie te verliezen in een domeinenstrijd.

Net als in de wereld hebben we in de geneeskunde nog wel een paar grensdingetjes op te lossen. Als we dan meteen die paar stukken niemandsland toebedelen, dan kunnen we weer voorwaarts… mars.