Meningisme en meningitis, variaties op een klassiek thema

Zie ook het artikel op bl. 831.

Dames en Heren,

Meningeale prikkeling kan ontstaan door een ontsteking van de hersenvliezen. Bij kinderen kan meningeale prikkeling eveneens optreden als verschijnsel bij een elders gelokaliseerde ziekte die gepaard gaat met koorts. Over de pathogenese van dit als meningismus bekend staande ziektebeeld is weinig bekend.

Klinisch kan meningeale prikkeling zich uiten als nekstijfheid en (of) als pijn bij rek van de hersenvliezen. Deze pijn kan worden opgewekt door bij lichamelijk onderzoek het hoofd voorover te buigen, waarbij de knieën reflectoir door de patiënt gebogen worden (eerste teken van Brudzinsky) en door het aantonen van een bewegingsbeperking bij het passief heffen van de benen (teken van Kernig). Bewegen van de benen, zoals bij het verwisselen van de luier, is pijnlijk. Dit kan de ouders reeds opgevallen zijn, en staat bekend als ‘luierpijn’.

Bij kinderen zal de combinatie van koorts en meningeale prikkeling al snel…