Luchtwegsymptomen en -obstructie: recente prevalenties en kortetermijntrends (1993-1997) bij volwassenen in Nederland

To determine recent prevalences of, and short-term trends in, characteristics of chronic pulmonary disease amongst adults in the Netherlands.

Design

Long-term cross-sectional study.

Method

An analysis was carried out on data collected from the ‘Monitoring of risk factors and health in the Netherlands’ study (Dutch acronym: MORGEN) in the period 1993-1997. The study involved 9791 men and 11,712 (non-pregnant) women aged 20-59 years from three Dutch cities, Amsterdam, Doetinchem and Maastricht. A written questionnaire was used to collect data on items such as respiratory symptoms, age, educational level and smoking habits. The presence of asthma symptoms was defined as: wheezing without a cold, nocturnal attacks of breathlessness or ‘had ever suffered from asthma’. The presence of chronic obstructive pulmonary disease (COPD) symptoms was defined as: chronic cough, chronic phlegm or breathlessness when walking with people of the same age. Pulmonary function (FEV₁) was measured only in 1994-1997 (n = 12,347). Bronchial obstruction was defined as FEV₁ < 80 of predicted. Age standardisation was performed using the age distribution of the Dutch population in 1995 as standard. Changes over time were studied using linear regression analysis.

Results

The age-standardised prevalence of asthma symptoms (circa 14), COPD symptoms (circa 14) and obstruction (circa 8) were comparable in men and women. The prevalence of respiratory symptoms and obstruction was clearly higher in subjects with a low versus a high educational level and this trend was also observed amongst those who had never smoked. After adjustment for age, education and city, the prevalence of respiratory symptoms increased during the study period in women (β = 0.79 per year (95-CI: 0.27-1.32)), but not in men. The strongest increase was observed in women aged 40-49 years and in those women with a low educational level. In both men and women no increase in the prevalence of bronchial obstruction was observed.

Samenvatting

Doel

Het bestuderen van recente prevalenties van en kortetermijntrends in kenmerken van chronische obstructieve longziekten bij volwassenen in Nederland.

Opzet

Meerjarig transversaal onderzoek.

Methode

Analyse vond plaats van gegevens verzameld in het ‘Monitoring van risicofactoren en gezondheid in Nederland’-onderzoek (MORGEN-onderzoek) in de periode 1993-1997 bij 9791 mannen en 11.712 (niet-zwangere) vrouwen in de leeftijd van 20-59 jaar uit Amsterdam, Doetinchem en Maastricht. Met een schriftelijke vragenlijst werden onder andere luchtwegsymptomen, leeftijd, opleidingsniveau en rookgedrag nagevraagd. Het hebben van astmasymptomen was gedefinieerd als: piepen op de borst zonder verkoudheid, nachtelijke aanvallen van kortademigheid of ‘ooit astma gehad’ en het hebben van symptomen van chronische obstructieve longziekte (COPD) als: chronisch hoesten of slijm opgeven of kortademigheid bij wandelen met leeftijdsgenoten. De longfunctie (geforceerd expiratoir 1-secondevolume (FEV₁)) werd alleen in 1994-1997 bepaald (n = 12.347). Luchtwegobstructie was gedefinieerd als een FEV₁ < 80 van voorspeld. Leeftijdstandaardisatie vond plaats op basis van de opbouw van de Nederlandse bevolking in 1995. Veranderingen in de tijd werden bestudeerd met lineaire regressieanalyse.

Resultaten

De leeftijdgestandaardiseerde prevalentie van astmasymptomen (circa 14), COPD-symptomen (circa 14) en obstructie (circa 8) was vergelijkbaar bij mannen en vrouwen. Luchtwegsymptomen en -obstructie kwamen duidelijk vaker voor bij laag- dan bij hoogopgeleiden en dit werd ook waargenomen onder degenen die nooit gerookt hadden. Na correctie voor leeftijd, opleiding en plaats van onderzoek nam in de onderzoeksperiode de prevalentie van luchtwegsymptomen toe bij vrouwen (β = 0,79 per jaar (95-BI: 0,27-1,32)), maar niet bij mannen. De toename was het sterkst bij 40-49-jarige en bij laagopgeleide vrouwen. Bij mannen noch bij vrouwen werd een toename in de prevalentie van luchtwegobstructie waargenomen.