Literatuurontsluiting en -opslag door bibliotheekgebruikers met behulp van een microcomputer

Klinische praktijk
A.C.W. Volkers
I.A.S. Tjiam
E.A.D.M. Nelemans-van den Broek
A. Bleeker
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1989;133:294-7

Inleiding

Al gedurende vele eeuwen is de bibliotheek de plaats waar informatie op het gebied van sociale, culturele en wetenschappelijke ontwikkelingen wordt verzameld, toegankelijk gemaakt, geraadpleegd en verspreid. Het tijdperk waarin met de hand geschreven manuscripten werden overgeschreven om ze elders als bron van informatie te gebruiken ligt al weer eeuwen achter ons. Voor de wetenschappelijk onderzoeker is het van belang om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen op het eigen vakgebied en op verwante terreinen; dit geldt evenzeer voor de medicus practicus. Een middel hiertoe is het doornemen van desbetreffende artikelen in vaktijdschriften. De toenemende stroom van informatie maakt het vrijwel ondoenlijk om al deze vaktijdschriften in handen te krijgen. Het opzoeken van relevante artikelen kan met de hand gedaan worden via het raadplegen van referaattijdschriften zoals Current Contents, Index Medicus, Science Citation Index en de Excerpta Medica-reeks.

Zelfs het nakijken van alle in referaattijdschriften opgeslagen…

Auteursinformatie

Erasmus Universiteit, faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Medische Bibliotheek, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam.

A.C.W.Volkers, medisch doctorandus; mw.drs.I.A.S.Tjiam, germanist; mw.E.A.D.M.Nelemans-van den Broek, bibiothecaris; mw. dr.A.

Bleeker, hoofd Medische Bibliotheek.

Contact mw.dr.A.Bleeker

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Aalsmeer, februari 1989,

Met veel belangstelling heb ik het artikel gelezen van Volkers et al. (1989;294-7).

Als één van de producenten van de MEDLINE-databank op CD-ROM speet het mij, dat anders dan de titel doet vermoeden, het artikel slechts een beschrijving geeft van de toepassing van één van de circa 10 CD-ROM-versies van MEDLINE die er inmiddels op de markt zijn, in combinatie met één van de vele PC-database-management-pakketten en één van de vele conversie-pakketten. Voor een concrete voorlichting aan uw lezers zou een verwijzing hiernaar zeker op zijn plaats zijn, te meer omdat een aantal van de in het artikel genoemde nadelen als: de CD-ROM-versie loopt achter ten opzichte van de online-versie, bij het wisselen van de CD's moet het programma vertaald worden en data op CD-ROM beschikbaar vanaf 1982 versus data beschikbaar online vanaf 1966, niet aanwezig zijn bij andere versies zoals die van EBSCO en Silver Platter.

Dat er in de Nederlandse medische bibliotheken nog een lange weg te gaan is voordat overal de databank op CD-ROM gewoon goed is geworden, blijkt uit een enquête die door EBSCO gehouden is onder de circa 200 medische bibliotheken in ons land. Van deze levert slechts 28% online-diensten, 9% heeft ‘een’ databank op CD-ROM beschikbaar en 23% overwee de aanschaf van een databank op CD-ROM. Geconcludeerd mag worden dat de gedrukte werken nog steeds een essentiële rol spelen in de dienstverlening, waarbij Excerpta Medica met 49% aanwezigheid het hoogst scoort bij de medische bibliografieën, gevolgd door Index Medicus met 25% aanwezigheid.

De grootste hinderpalen bij de penetratie van online-versies van deze bibliografieën zijn het gebrek aan standaardisatie in apparatuur en zoektalen om de data af te zoeken. De meest gebruikte online-databank is Index Medicus die vanuit Nederland met name via de Duitse hostorganisatie DIMDI wordt geraadpleegd. Ongeveer 70% van alle bibliotheken die gebruik maakt van online-diensten spendeerde jaarlijks $ 854 aan databankgebruik, hetgeen neerkomt op slechts 17 uur online searchen per jaar per medische bibliotheek.

De resultaten van de enquête zijn gepresenteerd tijdens een in Bologna gehouden conferentie van Europese medische bibliothecarissen en gepubliceerd in o.a. Online Review.

A.J. Eger

Rotterdam, maart 1989,

De inventarisatie van het gebruik van compact discs voor literatuuronderzoek heeft betrekking op de Faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam, en betreft uitsluitend de daar ter beschikking staande middelen. Daarnaast is er evenwel in een samenwerkingsverband met anderen een uitgebreide studie verricht naar MEDLINE-bestanden op CD-ROM van diverse producenten. Een publikatie hierover is geaccepteerd en zal verschijnen in Online Review 1989; 13: nr. 1.

De heer Eger maakt gewag van het feit dat Silver Platter en EBSCO-MEDLINE bestanden leveren vanaf 1966, dit in tegenstelling tot Cambridge Scientific Abstracts (CSA), die slechts de jaren vanaf 1982 omvat. Volgens mededeling van CSA zal in de loop van 1989 ook van CSA het MEDLINE-bestand vanaf 1966 leverbaar zijn. Een ander nadeel van CSA was het feit dat het programma verlaten moest worden om van CD te wisselen. Sinds begin 1989 is dit niet meer nodig. Met deze nieuwe software zijn er extra zoekmogelijkheden aanwezig (bijv. explosie van MeSH-termen, op voorhand inperken van de zoekacties op ‘human’, ‘review’, etc.).

A. Bleeker
A.C.W. Volkers