Lichamen voor onderwijs en wetenschap

Ter beschikking gestelde lichamen zijn van grote waarde voor het medisch-wetenschappelijke onderwijs en onderzoek. Het lichaamsdonatieproces en het gebruik van lichamen zijn echter niet goed geregeld. Het juridische kader voor lichaamsdonatie, beschreven in de Wet op de lijkbezorging, is fragmentarisch en globaal van aard en schiet daardoor tekort. Zo zijn daarin bijvoorbeeld geen regels opgenomen over de samenwerking met commerciële partijen of over ethische toetsing van een verzoek tot ontleding. Bij lichaamsdonatie is strikt genomen geen sprake van ‘informed consent’ maar van ‘broad consent’, het instemmen met een breed geformuleerd gebruiksdoel of kader. Of een beoogde vorm van onderwijs of onderzoek binnen dit kader valt, wordt niet getoetst. Dit is relevant, omdat zich gevoelige kwesties kunnen voordoen. Om tot een verantwoorde praktijk van lichaamsdonatie te komen, dienen de hierbij betrokken partijen een code ‘Verantwoord Gebruik van Lichamen’ tot stand te brengen.