Korte- en langetermijneffecten van ecstasy op serotonineproducerende hersencellen en het geheugen

Onderzoek
L. Reneman
J. Booij
B. Schmand
J.B. Reitsma
F.A. de Wolff
W.B. Gunning
G.J. den Heeten
W. van den Brink
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:2240-6
Abstract

Samenvatting

Doel

Vaststellen van de korte- en de langetermijneffecten van matig en zwaar gebruik van ecstasy (XTC) op het menselijk brein met ‘single photon’-emissiecomputertomografie (SPECT) en een geheugentest.

Opzet

Retrospectief.

Methode

Op party's en clubs werden met flyers 4 verschillende groepen proefpersonen gerekruteerd: controlepersonen (n = 15), matige XTC-gebruikers (< 50 pillen tot nu toe ooit gebruikt; n = 15), zware XTC-gebruikers (≥ 50 pillen ooit gebruikt; n = 23) en zware ex-gebruikers (≥ 50 pillen ooit gebruikt, laatste pil > 1 jaar geleden; n = 16). Alle proefpersonen tekenden een schriftelijke verklaring voor ‘informed consent’. Het onderzoeksprotocol werd goedgekeurd door de medisch-ethische commissie. Met SPECT werd de dichtheid van de serotoninetransporter in 6 verschillende hersengebieden gemeten. Het geheugen werd binnen 1 dag na het SPECT-onderzoek getest met behulp van de ‘15-woordentest’.

Resultaten

De 4 groepen verschilden niet significant in leeftijd, verbale intelligentie, gebruik van alcohol, tabak of cannabis. XTC-gebruikers hadden wel meer amfetamine en cocaïne gebruikt. Het XTC-gebruik was bij mannen hoger dan bij vrouwen. De met SPECT gemeten serotoninetranporterdichtheid, als maat voor de dichtheid van serotonineproducerende neuronen, was significant lager bij vrouwelijke zware gebruikers dan bij controlepersonen, maar niet lager bij mannelijke XTC-gebruikers. Bij vrouwelijke ex-gebruikers was de dichtheid niet verschillend van die van controlepersonen. Het geheugen van zowel mannelijke als vrouwelijke zware gebruikers en ex-gebruikers was verminderd.

Conclusie

Zwaar XTC-gebruik leidde tot schade aan serotonineproducerende hersencellen, en dit gemakkelijker bij vrouwen dan bij mannen. Zwaar XTC-gebruik was bovendien gerelateerd aan geheugenstoornissen. Een (gedeeltelijk) herstel leek op te treden na het staken van het gebruik, maar de effecten van het gebruik op het geheugen leken van langere duur te zijn.

Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, Meibergdreef 9, 1105 AZ Amsterdam.

Afd. Radiologie: mw.dr.L.Reneman, assistent-geneeskundige; prof.dr. G.J.den Heeten, radioloog.

Afd. Nucleaire Geneeskunde: dr.J.Booij, nucleair-geneeskundige.

Afd. Neuropsychologie: dr.B.Schmand, neuropsycholoog.

Afd. Klinische Epidemiologie en Biostatistiek: dr.J.B.Reitsma, klinisch epidemioloog-statisticus.

Afd. Psychiatrie: prof.dr.W.van den Brink, arts-epidemioloog.

Leids Universitair Medisch Centrum, Laboratorium voor Toxicologie, Leiden.

Prof.dr.F.A.de Wolff, klinisch chemicus-toxicoloog.

Epilepsiecentrum Kempenhaeghe, Heeze.

Dr.W.B.Gunning, zenuwarts.

Contact mw.dr.L.Reneman (l.reneman@amc.uva.nl)

Verantwoording

Dit artikel wordt afgedrukt met meer dan 6 auteurs gezien de eerdere publicaties.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties