Jelgersma en zijn kliniek

Gerbrandus Jelgersma (1859-1942) became in 1899 the first professor of psychiatry at Leiden University. Until then he had been employed in psychiatric asylums, first as pathologist and later as managing director. His scientific work was at first exclusively devoted to the microscopic structure of the brain, by which he attempted to find correlations between structure and function. In addition he had a wide knowledge of psychopathology. Gradually he incorporated Freud’s psychoanalytical doctrine in his teaching and in his therapeutic methods, but as a scientist he remained faithful to the morphological approach. At the age of 72 he published a monumental atlas of the brain. In 1950 the municipal hospital in Leiden for short-term psychiatric treatment was named after him.

Conflict of interest: none declared. Financial support: J.P. Gijselhart works part time for the Association of the Dutch Journal of Medicine (Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde), Amsterdam.

Gerbrandus Jelgersma wordt in 1859 geboren te Doevere (Noord-Brabant), waar zijn vader dan predikant is. Op de HBS te Alkmaar blinkt hij allerminst uit, door zijn dromerige en wat eenzelvige aard. Hij studeert geneeskunde te Amsterdam, waar hij bevriend raakt met de latere schrijvers Van Eeden en Gorter.1 Zijn belangstelling voor het zenuwstelsel leidt in 1884 tot een aanstelling als prosector aan het krankzinnigengesticht Meerenberg te Santpoort. Daar maakt hij zich technieken eigen voor het vervaardigen en kleuren van microscopische hersencoupes van mens en dier. Zijn zoektocht naar een verband tussen structuur en functie leidt tot vele artikelen, ook in het Tijdschrift; zo postuleert hij een cerebro-cerebellair coördinatiesysteem, voor zowel intellectuele als motorische functies.

In 1894 wordt hij geneesheer-directeur van het Sanatorium voor Zenuwlijders ‘De Vogel- en Plantentuin’ te Velp, waar hij zijn neuroanatomisch werk voortzet. Rond dezelfde tijd wordt hij privaatdocent in de gerechtelijke psychiatrie te Amsterdam…

Artikelinformatie

23 augustus 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3219

Vakgebied

Zenuwstelsel

GGZ

Auteursinformatie

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam.

Prof.dr. J. van Gijn, curator medisch-historische bibliotheek; drs. J.P. Gijselhart, cultuurfilosoof en bibliothecaris.

Contact prof.dr. J. van Gijn (jan@vangijn.com)

Verantwoording

Prof.dr. H.G.M. Rooijmans droeg bij aan dit artikel.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: J.P. Gijselhart heeft een deeltijdaanstelling bij de Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Aanvaard op 11 februari 2011