Jampotjes op de balie

Ze komen in soorten en maten: kleine potjes voor één boterham, gezinspotten, sobere potjes, sjieke confiturepotjes met rood-wit geblokte deksel… Vrijwel altijd jam, soms augurken, maar zelden pindakaas. Ze moeten namelijk goed schoon te maken zijn om het opgevangen plasje veilig te transporteren, liefst extra verpakt in een dichtgeknoopt plastic zakje om lekken in de tas te voorkomen. Zo begint vaak de diagnostiek bij plasklachten in de huisartsenpraktijk.

Urineweginfecties staan daarin bovenaan. Ze behoren tot de meest voorkomende infecties in de eerste lijn, die zich heel divers kunnen uiten. De meeste patiënten hebben alleen wat hinderlijke klachten, sommige zijn doodziek of zullen dat zonder ingrijpen snel worden. In de drukte van een huisartsenpraktijk of tijdens de dienst is het dan ook de kunst om niet alleen de goede diagnose te stellen, maar vooral het goede beleid in te zetten.

‘Beleid bij urineweginfecties moet en kan beter’

Vaak gaat dat goed, maar heel vaak ook niet. Zo werd op de huisartsenpost bij 9 van de 10 patiënten geen urinekweek ingezet terwijl dat wel geïndiceerd was, en kreeg ruim 20% een antibioticum dat niet volgens de richtlijn was voorgeschreven (D5789). En in de dagpraktijk lijkt dat niet heel veel beter te gaan. Ernstig? De gevolgen vermeldt het onderzoek niet, maar die laten zich raden.

Het is ook lastig. De verleiding is groot om tijdens een druk spreekuur snel een door de assistente gemaakt receptje te accorderen; tijdens de dienst moeten we het vaak doen zonder de medische en sociale context van de patiënt, en iedere 5 à 10 jaar verandert de richtlijn… Allemaal begrijpelijk, maar toch moet en kan dit beter (D5776). En ik weet het: misschien nu even niet, want al wekenlang zijn huisartsen vrijwel alleen maar bezig om hun patiënten wegwijs te maken in het doolhof van coronavaccinaties (D6065). Maar al is het coronavirus straks hopelijk verdwenen, die vervelende bacteriën zullen jampotjes blíjven bevolken.