Ischemische hepatitis

- Triggered by a case of ischaemic hepatitis (shock liver) in a patient with severe respiratory insufficiency, we tried to gather information about clinical characteristics and incidence. To our surprise, this information could be found neither in major critical care, medical or gastroenterology textbooks nor in textbook indices or works on differential diagnosis.

From Sept. 1989 to May 1990 we studied all possible cases of ischaemic hepatitis in a 390 bed general hospital, to establish incidence. Using computerised data from the clinical chemistry laboratory, all patients with grossly abnormal liver function tests were identified. In this nine-month period 27 adult patients had a peak ALAT level of > 500 Ul; 8 of these suffered from ischaemic hepatitis, using the criteria described by Gibson et al. In another 5 this diagnosis was suspected but could not be ascertained before death (30 and 18 of all cases). In all these cases ASAT, ALAT, LDH levels were 8-100 times normal, but bilirubin, alkaline phosphatase, gamma-glutamyl transferase and prothrombin time were only slightly abnormal.

With correction of the underlying disorder enzyme levels returned to normal very rapidly, in 5-10 days. Ischaemic hepatitis could easily be distinguished from other causes such as alcoholic, viral or drug-induced hepatitis.

Ischaemic hepatitis was the most frequent cause of severely elevated ASAT, ALAT and LDH in hospitalised patients. The diagnosis can easily be made on clinical characteristics and the typical biochemical pattern. An elaborate work-up or invasive procedure is redundant. Prognosis per se is excellent but depends on the underlying disorder.

Samenvatting

Naar aanleiding van een patiënt met ischemische hepatitis (shock-lever) bij ernstige respiratoire insufficiëntie werd gezocht naar een beschrijving van de incidentie en de klinische verschijnselen. Deze informatie was niet te vinden in de leerboeken op het gebied van interne geneeskunde, gastro-enterologie en intensive care. Ook boeken over differentiële diagnostiek wezen niet op de mogelijkheid van ischemische hepatitis.

Om een indruk te krijgen van de frequentie van ischemische hepatitis in een perifeer ziekenhuis (Elkerliek Ziekenhuis, Helmond; 390 bedden), werden van alle patiënten met ernstige leverfunctiestoornissen de gegevens uit de periode van september 1989 tot en met mei 1990 bestudeerd. Met behulp van de computergegevens van het klinisch-chemisch laboratorium werden in deze periode van 9 maanden 27 volwassen patiënten opgespoord met een serum-glutamaat-pyruvaat-transaminase (SGPTALAT)-waarde van > 500 Ul.

Volgens de criteria van Gibson voldeden minstens 8 patiënten aan alle eisen voor de diagnose ‘ischemische hepatitis’; bij 5 patiënten was de diagnose waarschijnlijk, doch hun overlijden maakte een volgen van het karakteristieke enzymverloop onmogelijk (totaal respectievelijk 30 en 18). In al deze gevallen was sprake van 8-100-voudige stijging van de activiteit van serum-glutamaat-oxaalacetaat-transaminase (SGOT; ASAT), SGPT en lactaatdehydrogenase (LDH) met vrijwel ongestoorde bilirubine-, alkalische-fosfatase- en protrombine-tijdwaarden.

Bij succesvolle bestrijding van de aandoening die tot levercelanoxie had geleid, werden de leverenzymwaarden zeer snel normaal (in 5-10 dagen). Ischemische hepatitis bleek gemakkelijk te onderscheiden van alcoholische, virale of toxische hepatitis door klinische toestand, enzympatroon en -verloop.

Binnen het ziekenhuis was ischemische hepatitis de frequentste oorzaak van sterk toegenomen SGOT-, SGPT- en LDH-activiteit. Het ziektebeeld verdient uitgebreider bespreking in leerboeken.