In discussies over centralisatie van zorg staan volumenormen centraal. Wees je bewust van de betekenis van dit begrip en de methodologische onvolkomenheden van onderzoek ernaar. Dat moet de basis zijn voor een bredere discussie.
Samenvatting
Onderzoek naar volumenormen en volume-uitkomstrelaties in de zorg kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Aan de hand van een gedachte-experiment worden vijf kernelementen van gedegen onderzoek naar volumenormen geïdentificeerd: variatie in patiëntenaantallen, schaalbaarheid van capaciteit, vergelijkbaarheid in zorgkwaliteit, vergelijkbaarheid van patiëntengroepen en statistische precisie. Voor elk van deze aspecten worden praktische uitdagingen beschreven en hun invloed op de kwaliteit van het onderzoek. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van onderzoek naar volume-uitkomstrelaties in de kinderhartchirurgie.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Volumenormen
Onderzoek naar de relatie tussen volume en kwaliteit kent vele methodologische complicaties; de auteurs wijzen terecht op een aantal hiervan. In de discussie wijzen ze bovendien nog op een aantal kwesties waar in onderzoek nog nauwelijks aandacht aan is besteed, zoals de overdraagbaarheid van volume. Een van de beperkingen van het onderzoek naar volume is immers dat niet duidelijk is wat precies het object van de vergelijking moet zijn; is dit de chirurg, het team, het ziekenhuis? Waarschijnlijk spelen deze allen een rol, waarbij de rol van het ziekenhuis zeker niet moet worden onderschat; zeker bij complexe aandoeningen spelen immers veel afdelingen een rol; naast de OK gaat het bijvoorbeeld om de IC en de radiologie. Een ziekenhuis is een ecologie waarin vele elementen bijdragen aan kwaliteit (of het gebrek daaraan). Een niet genoemde maar wel relevante factor is wat er gebeurt als een deel van de zorg verdwijnt naar een andere plek: wordt de rest van de zorg dan slechter, bijvoorbeeld door onvoldoende deskundigheid bij diagnose-stelling? Dit soort cascade-effecten zouden meer in beeld moeten worden gebracht waarbij onderzoek op populatieniveau nodig is.