‘Index-eventbias’: waarom causale factoren niet op lijken te gaan voor recidiefziekte

In etiological epidemiological studies, bias is of constant concern. The peculiar phenomenon that causes of common disease do not predict the risk of recurrent disease may be explained by a specific form of bias that is not commonly recognised: index event bias. The principle of index event bias is that, in the presence of a specific cause of disease, the causal complement consisting of other disease causes is smaller than in the absence of this specific cause. Since the causal complement consists of both known and unknown disease causes, multivariable adjustment can only partially overcome this type of bias. Hence, in all forms of etiological studies addressing recurrent disease risk, index event bias is a source of potential underestimation of causal associations.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Epidemiologisch onderzoek levert ons veel kennis op over de oorzaken van ziekte. Oorzaken helpen ons ziekte te voorspellen en aanknopingspunten voor therapeutische interventies te identificeren. In etiologisch onderzoek kunnen diverse vormen van bias echter vertekening veroorzaken. Bias kan leiden tot zowel versterking als verzwakking van werkelijk bestaande verbanden. Bekende voorbeelden van bias zijn ‘selectiebias’ (vertekening doordat niet alle onderzoeksgroepen via exact dezelfde selectiecriteria tot stand kwamen) en ‘informatiebias’ (vertekening doordat niet in alle onderzoeksgroepen op dezelfde manier gegevens werden verzameld).

Inzicht in bias vormt al decennialang een van de pijlers van de moderne epidemiologische wetenschap en het lag daardoor niet in de verwachting dat iemand nog een belangrijke ‘nieuwe’ vorm van bias zou beschrijven. Toch is dat recent gebeurd: ‘index-eventbias’.1

De aanleiding

In etiologisch onderzoek doet zich regelmatig een eigenaardig fenomeen voor: causale factoren voor het ontstaan van een ziektegebeurtenis lijken geen voorspellende variabelen te zijn voor het later…

Artikelinformatie

1 juni 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3458

Auteursinformatie

VU Medisch Centrum, afd. Interne Geneeskunde Amsterdam.

Contact Prof.dr. Y.M. Smulders, internist (y.smulders@vumc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Jos Kooter en Abel Thijs, internisten, gaven commentaar op het manuscript.
Aanvaard op 3 mei 2011