IJdelheid

Het lijkt alsof de gezondheidszorg nog maar op 2 manieren in de pers komt. Aan de ene kant zijn er de innovatieve, translationele en valoriseerbare ontdekkingen, gedaan door de goden van de medische Olympus. Aan de andere kant zijn er de hemeltergende schandalen, die door incompetente en duivelse dokters ook nog eens in de doofpot worden gestopt. De nuance is hierbij zoek. Als we de hand in eigen boezem durven steken, denk ik dat we tot de conclusie komen dat een belangrijke oorzaak hiervan ligt in de ijdelheid van dokters.

In dit nummer geven we bijvoorbeeld een overzicht van het paradepaardje van die revolutionaire innovaties: de immuuntherapie bij kanker (A9441). Het is ontegenzeglijk een prachtige ontwikkeling, maar ik denk dat het te vroeg is om te verklaren dat kanker op afzienbare termijn een chronische ziekte zal zijn. De realiteit is dat immuuntherapie soms prachtige resultaten geeft, maar in de breedte een palliatieve behandeling is, met soms forse bijwerkingen, die enkele maanden respijt biedt en dat allemaal tegen torenhoge prijzen.

Dit laatste leidt tot budgetproblemen, en minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport draagt daarvoor in een recente kamerbrief een aantal oplossingen aan. Dick Bijl, hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin, houdt deze oplossingen kritisch tegen het licht en komt tot de conclusie dat de oorzaak van dit budgetprobleem niet wordt aangepakt (D170). Farmaceutische bedrijven willen namelijk gewoon hun winst maximaliseren en vragen wat de gek ervoor geeft. De ijdelheid van dokters wordt voortdurend uitgebuit voor het bereiken van marketingdoeleinden. Wie wil er nou niet ‘principal investigator’ zijn van een door de farmacie gesponsorde studie, ook al mag je dan niet je eigen conclusies trekken? Wie wil er nou geen ‘key opinion leader’ zijn, ook al zijn die ‘opinions’ voorgekauwd? Wie wil er nou niet even voor een camera komen zeggen dat de minister niet wil betalen voor zijn of haar hemelbestormende werk, ook al is de werkelijke meerwaarde daarvan discutabel?

We moeten ons realiseren dat grote beloften leiden tot grote teleurstellingen. De juichpers en de schandaalpers behoren tot 2 kanten van dezelfde medaille. En die medaille krijgen we als dokters voor ijdeltuiterij. De film The Devil’s Advocate eindigt met een plotwending die de duivelse hoofdpersoon welwillend aanziet met de woorden: ‘Vanity is definitely my favourite sin.’ Vanitas is dé hoofdzonde, omdat alle andere zonden voortkomen uit het verlangen meer te zijn dan je in werkelijkheid bent. We krijgen bij onze patiënten maar een klein beetje onderhandelingsruimte met de duivel. Laten we dus vooral eerlijk en bescheiden blijven over ons kunnen. Dat zullen onze patiënten waarderen en dat is de enige beloning van waarde.