Ieder kind met mazelen is er één te veel

In dit nummer treft u een klinische les waarbij aan de hand van 2 patiënten blijkt dat mazelen anno 2013 nog lang geen verleden tijd is. In 1872 was mazelen een infectie van alledag. Ik citeer: ‘De verspreiding was in deze gevallen vrij snel. Terwijl de mazelen begin juli Muntendam bezocht, waren ze vandaar reeds in het midden van de maand in het dorp Meeden aangekomen en verspreidden ze zich van hier naar Nieuwe Pekela. Begin augustus ging het verder naar Wildervank en Veendam en eind augustus naar Winschoten.’ Zo beschrijft dr. T. Haakma Tresling de verspreiding van mazelen in het district Winschoten tijdens de epidemie van 1865 en 1871. (Ned Tijdschr Geneeskd. 1872;16:228-56) Tijdens deze infectiegolf werd 12-16% van de Winschoter bevolking geïnfecteerd en stierf 2-5% van de patiënten. Haakma Tresling was tot het schrijven van zijn artikel gekomen omdat hij bij literatuurstudie na de epidemie van 1861 louter ‘hospitaalstatistieken’ was tegengekomen. Samen met de gewezen veldwachter (die direct na elke epidemie huis na huis bezocht) documenteerde hij op zeer gedetailleerde wijze de verspreiding van de ziekte in Winschoten en omgeving. Een fraai staaltje veldwerk. Mazelen was voor deze huisarts geen geheim meer. Hij stelde de ziekte bij zo’n 1500 patiënten vast en vond bijvoorbeeld ook dat de mazelen zich bij patiënten, weliswaar zelden, kon herhalen.

Zo’n 140 jaar na dato beschrijven Wim Opstelten en collega’s de mazelenepidemie van 2013 (A6710). Opvallend is de gelijkenis tussen beide artikelen, met beschrijving van de verspreiding van de ziekte met haar symptomen en complicaties. In tegenstelling tot in 1872 kunnen we de mazelen nu voor zijn door vaccinatie. De huidige epidemie in Nederland vindt niet meer plaats in Winschoten maar manifesteert zich bij dat deel van de bevolking dat zich niet laat vaccineren. Als dokter vind ik het lastig te begrijpen dat mensen zich willens en wetens blootstellen aan een vermijdbare ziekte. De gevolgen van mazelen kunnen immers desastreus zijn. Onze diagnostische mogelijkheden zijn weliswaar toegenomen, maar de behandeling van mazelen is bij het ontbreken van een effectief medicament nog steeds ondersteunend. Wim Opstelten stelt dat ouders een weloverwogen keuze moeten maken die ze vervolgens tegenover hun kinderen kunnen verantwoorden. Een pleidooi dat ik van harte ondersteun. Mazelen hoeft niet meer voor te komen in Nederland. Ieder kind met mazelen is er één te veel.