Hoe giftig is de Nederlandse natuur?

Recent publications on fatal cases of mushroom poisoning and wasp’s stings in the Netherlands raised the question how poisonous the Dutch wildlife is. In this article I focus on plants, berries, mushrooms and animals. The annual reports of the National Poison Control Center provide the number of consultations related to mushroom poisoning, toxic plants and animals. The majority of consultations concerns contact with toxic plants in gardens and indoors. In three-quarter of the cases the patient is a child (0-12 years). Serious mushroom poisoning occurs mainly in adults who mistook a poisonous mushroom for an edible one. Although snake bites are reported in the Netherlands, most of these are due to exotic snakes kept in indoor terraria. Fatal reactions to wasp’s stings are due to anaphylactic reactions. All in all, poisoning is rare and the Dutch countryside can be considered a safe place.

Conflict of interest and financial support:none declared.

Van tijd tot tijd worden we opgeschrikt door verhalen over vergiftiging door paddenstoelen, planten of dieren, soms met dodelijke afloop. Die staan niet alleen in de krant, maar ook in het NTvG. Denk bijvoorbeeld aan vergissingen met giftige paddenstoelen of planten, of ernstige reacties op bijen -en wespensteken. Dat roept de vraag op hoe gevaarlijk de Nederlandse natuur is. Wat kunnen we zeggen over het risico op vergiftiging door wilde planten, paddenstoelen of dieren?

Moeder Natuur lijkt ons op steeds meer manieren te belagen, met uitbraken van blauwalg in zwemwater, blaren door de reuzenberenklauw, brandharen van de eikenprocessierups, teken die akelige virusziekten overbrengen, hinderlijk bijtende draaigatjes – een exotische mierensoort – en een invasie van Aziatische hoornaars, om een paar voorbeelden te noemen. De boodschap van een essay in de Volkskrant over gevaar in de Nederlandse natuur: een beetje op je hoede zijn in de natuur is nog niet zo gek.1 Is die natuur dan echt gevaarlijk?

Het NTvG publiceert deze week twee artikelen over patiënten die overleden nadat zij in aanraking waren gekomen met gifstoffen uit de natuur. In het ene artikel gaat het om het eten van een giftige paddenstoel, in het andere artikel om wespensteken. Dat is de aanleiding om ook in dit tijdschrift nog eens in te gaan op de vraag hoe gevaarlijk de Nederlandse natuur is. ‘Natuur’ is…