Het einde van het wrattenspreekuur? Een gerandomiseerd onderzoek naar de effectiviteit van vloeibare stikstof en van de Histofreezer

Comparison of the effectiveness of liquid nitrogen and of crypotherapy by means of the Histofreezer in the treatment of hand warts.

Design

Randomized therapeutic trial.

Setting

Six general practices in Limburg, The Netherlands.

Patients and methods

Of the patients 43 (with 83 warts) were treated with nitrogen (if necessary twice) and 50 (with 108 warts) with the Histofreezer (if necessary 4 times), with a final control visit after 2.5 months. After a training session, the general practitioners performed the treatments and the observations. In these groups, 7 patients (with 18 warts) and 10 patients (with 20 warts) respectively did not fully comply with the protocol. At the start the number of warts per patient, their size, protruberance and localization were registered. Statistical analysis was performed by γ² test (unpaired case) in an intention to treat approach and of compliers only.

Outcome measures

Disappearance of warts, pain (on a 3-point scale), wounds, depigmentation. Non-compliers were asked by telephone if their warts had been cured.

Results

Of all patients 58 was cured by liquid nitrogen and 28 by Histofreezer (p = 0.01). Among the compliers these percentages were 67 and 35 of the patients (p = 0.01) and 66 and 49 of the warts (p = 0.08). The treatments were about equally effective in dorsal non protuberant and small (< 5 mm) warts, and among young (< 20 years) patients..

Conclusion

The overall results of liquid nitrogen were better. The Histofreezer seems to be attractive in certain cases (e.g. children), but this should be the subject of further study.

Samenvatting

Doel

Vergelijken van genezingspercentages van verrucae vulgares aan de handen na behandeling met vloeibare stikstof of met cryotherapie met de Histofreezer.

Opzet

Gerandomiseerd therapeutisch experiment.

Plaats

Zes huisartspraktijken in Limburg.

Patiënten en methoden

Er werden 43 patiënten (met 83 wratten) behandeld met vloeibare stikstof, indien nodig 2 maal, en 50 (met 108 wratten) met de Histofreezer (indien nodig 4 maal) met steeds een nacontrole na 2,5 maand. Therapie en observaties werden, na een speciale trainingssessie, door de huisartsen zelf verricht. In de beide groepen werkten respectievelijk 7 patiënten (met 18 wratten) en 10 patiënten (met 20 wratten) niet het gehele protocol af. Van de beginsituatie werden het aantal wratten per patiënt, de grootte ervan, het al dan niet verheven zijn en de lokalisatie vastgelegd. Statistische analyse vond plaats met de γ²-toets voor ongepaarde waarnemingen, uitgaande van het ‘intention to treat’-principe en van alleen de resultaten van de patiënten die het gehele protocol afmaakten.

Uitkomstvariabelen

Het al dan niet genezen zijn van de wratten, de ervaren pijn (op een driepuntsschaal), wondvorming en depigmentatie. Aan de uitvallers werd telefonisch gevraagd of de wratten waren genezen.

Resultaten

Van alle patiënten was 58 genezen na behandeling met stikstof, 28 na behandeling met de Histofreezer (p = 0,001); van degenen die het volledige protocol hadden afgewerkt was dit respectievelijk 67 en 35 van de patiënten (p = 0,01) en 66 en 49 van de wratten (p = 0,08). Beide therapiën waren bij dorsale, niet verheven en kleine (< 5 mm) wratten en onder jongeren (< 21 jaar) ongeveer even effectief.

Conclusie

Het algehele resultaat van de behandeling met vloeibare stikstof is beter; er is geen reden om het wrattenspreekuur af te schaffen. In bepaalde gevallen, ondermeer bij kinderen, kan de Histofreezer aantrekkelijk zijn. Additioneel onderzoek hiernaar is gewenst.