Het wil maar niet lukken om in de eerste lijn meetbare gezondheidswinst te boeken met leefstijlinterventieprogramma’s voor overgewicht en (pre)diabetes mellitus.
Ook de BeweegKuur – ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Sport en Beweging (NISB) en gericht op meer bewegen en minder (ongezond) eten – blijkt niet te werken. Althans…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:C1097
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG
BeweegKuur helpt wel
De BeweegKuur is in 2007 in eerste instantie geïntroduceerd voor mensen met (een hoog risico op) diabetes. Maar de ontwikkeling heeft niet stilgestaan. Wetenschappelijk onderzoek en procesevaluaties hebben input geleverd om de BeweegKuur door te ontwikkelen. Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en partners in de BeweegKuur hebben aanpassingen doorgevoerd, zowel in het ‘protocol’ (inhoudelijk) als in de begeleiding van de deelnemer (het proces).
Onderzochte versie is niet de huidige BeweegKuur
Het observationele onderzoek van de Universiteit Maastricht (UM) uitgevoerd door Linmans e.a. ‘Effect of lifestyle intervention for people with diabetes or prediabetes in real-world primary care: propensity score analysis’, 2011, ondersteunt volgens NISB de eerder ingezette aanpassingen in de BeweegKuur. De versie van de BeweegKuur die door Linmans e.a. geëvalueerd is, is die uit 2008. In 2009 is de BeweegKuur sterk veranderd, op basis van een studie naar de kosteneffectiviteit van de BeweegKuur (Bemelmans, e.a. vanuit RIVM, 2008) en een groot aantal procesevaluaties naar belemmerende en stimulerende factoren t.a.v. de werking en de implementatie van de BeweegKuur in de praktijk.
De onderzoekers die de observationele studie hebben uitgevoerd hebben van bovenstaande inhoudelijke en procesmatige aanpassingen geen kennis gehad. Voorafgaand aan en tijdens hun onderzoek hebben ze geen contact gehad met NISB. Dit heeft er toe geleid dat belangrijke verschillen die zijn aangebracht in de BeweegKuur niet zijn meegenomen in het onderzoek. Voor een volledige reactie verwijzen wij u graag naar onze eigen site: http://www.beweegkuur.nl/actueel/nieuws.html?nieuws_id=20111102ond
BeweegKuur (reactie van de auteurs)
In onze studie zoals gepubliceerd in BMC Family Practice hebben we met behulp van medische registratie de BeweegKuur, anno 2008, geëvalueerd. We vonden geen meetbaar additioneel effect van de BeweegKuur ten opzichte van de gebruikelijke zorg. In de reactie van het NISB van 2 november 2011 wordt dit ook niet tegengesproken. Zoals beschreven in onze publicatie onderschrijven wij het belang van leefstijlinterventies bij patiënten met (pre)diabetes en moedigen wij de aandacht door de overheid voor deze programma’s alleen maar aan. Dat leefstijlverbetering echter lastig is, is al bekend uit voorgaand onderzoek. In zorgvuldig geselecteerde populaties in zorgvuldig gecontroleerde onderzoeksomstandigheden worden goede resultaten behaald. Maar hoe dichter men de zorg van alledag en de normale patiënt benadert, des te kleiner worden de effecten. Het gat tussen de wetenschap en de praktijk lijkt dus groot. Het is belangrijk hier niet de ogen voor te sluiten, want het gevolg hiervan is bekend, namelijk dat het aantal mensen met overgewicht en diabetes blijft stijgen.
Wij waren en zijn wel degelijk op de hoogte van gemaakte aanpassingen van de BeweegKuur en dit sluit ook helemaal aan bij een van de adviezen uit onze studie. Dat aanpassingen gemaakt zijn neemt niet het belang weg van het evalueren van resultaten van eerdere versies van de BeweegKuur. Alleen door de effectiviteit van dergelijke leefstijlprogramma’s te blijven evalueren is het mogelijk om te kunnen zien waar verdere verbetering nodig is. We kijken dan ook uit naar de evaluatie van de effectiviteit van de BeweegKuur na de gemaakte aanpassingen.
We hebben voorafgaand wel degelijk contact gehad met het NISB. Met het oog op onze ervaring met evaluaties van programma’s door middel van medische huisartsregistraties hebben we zowel NISB als ZonMw voor aanvang van onze studie geïnformeerd over onze mogelijkheid tot evaluatie van de destijds lopende BeweegKuur. Dat verdere samenwerking op dit punt destijds niet tot stand is gekomen, neemt niet weg dat onafhankelijk onderzoek uitgevoerd kan en mag worden.
J Linmans, M Spigt, JA Knottnerus
Universiteit Maastricht, Caphri, afdeling huisartsgeneeskunde.