Hepatocellulair adenoom bij 20 patiënten; aanwijzingen voor het beleid

Analysis of the diagnostic approach and management of 20 patients with hepatocellular adenoma, 1979-1996.

Setting

University Hospital Rotterdam-Dijkzigt, Rotterdam, the Netherlands.

Design

Retrospective and follow-up analysis.

Method

Medical records of patients with histologically proven hepatocellular adenoma were analysed with respect to complaints, diagnostic approach and therapeutical management. Follow-up took place at the outpatient department where history-taking, physical examination, ultrasonography and hepatitis B and C serology tests were performed.

Results

In the period 1979-1996, 20 patients with hepatocellular adenoma were treated. Eight patients (mean tumour size 3.2 cm (1.5-5)) were treated conservatively, 12 (mean tumour size 8.1 cm (6-10)) underwent hepatic resection; four because of rupture of the tumour. Serum liver enzyme values did not contribute to the diagnosis. Of the lesions 78 were diagnosed correctly by ultrasonography and 71 by computer tomography. Median follow-up of the patients treated operatively was 73 months (1-204). One patient died three years after an incomplete resection of a hepatocellular adenoma, because of a hepatocellular carcinoma. Ultrasonography did not demonstrate any recurrent tumours in the other patients. In the group of patients conservatively treated (median follow-up 39 months (24-72)) two patients died because of a hepatocellular carcinoma. Ultrasonography demonstrated stable tumour diameters in three patients and regression in three others.

Conclusion

Based on the literature and the presented experience surgical treatment is the treatment of choice in patients with large (≥ 5 cm diameter) hepatocellular adenomas because of the risk of malignant transformation and rupture of the tumour. With smaller tumours (< 5 cm) a conservative treatment may suffice in hepatitis virus negative patients, including withdrawal of oral contraceptives followed by thorough ultrasound follow-up of tumour size. In case of tumour growth or complaints a resection of the tumour is indicated.

Samenvatting

Doel

Analyse van diagnostiek en beleid bij 20 patiënten met een hepatocellulair adenoom, 1979-1996.

Plaats

Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt, Rotterdam.

Opzet

Retrospectief onderzoek en follow-uponderzoek.

Methode

Op basis van een histologisch bevestigde diagnose ‘hepatocellulair adenoom’ werden de statussen van patiënten geanalyseerd met betrekking tot het klachtenpatroon, de diagnostiek en de behandeling. Follow-up vond plaats door patiënten uit te nodigen om opnieuw de polikliniek te bezoeken waarbij anamnese, lichamelijk onderzoek, serologisch onderzoek naar hepatitis B en C en echografisch onderzoek van de lever werd verricht.

Resultaten

In de periode 1979-1996 werden 20 patiënten met een hepatocellulair adenoom behandeld: 8 patiënten (tumordiameter: 1,5-5 cm) werden conservatief behandeld en 12 (6-10 cm) ondergingen een resectie, van wie bij 4 in verband met een acute bloeding van de tumor. Bepaling van serumleverenzymwaarden leverde geen bijdrage aan de diagnostiek. Echografisch onderzoek gaf bij 78 van de patiënten aanwijzingen voor hepatocellulair adenoom, CT bij 71. De mediane follow-upduur bedroeg 73 maanden (1-204) in de geopereerde groep patiënten: 1 patiënte overleed 3 jaar na een niet-radicale resectie van een hepatocellulair adenoom aan de gevolgen van een hepatocellulair carcinoom. Bij echografische controle van de overige patiënten werd bij geen van hen recidieftumor geconstateerd. In de conservatief behandelde groep (mediane follow-upduur: 39 maanden (24-72)) waren 2 patiënten, beide mannen, positief voor hepatitis-B-‘surface’-antigeen (HBsAg), overleden aan een hepatocellulair carcinoom. Bij echografische controle van de overige patiënten bleek bij 3 de tumor onveranderd in grootte; bij 3 was regressie van de tumor opgetreden.

Conclusie

Op grond van de literatuur en de beschreven ervaring verdient vanwege het gevaar van ruptuur en maligne ontaarding chirurgische behandeling de voorkeur bij grote hepatocellulaire adenomen (≥ 5 cm diameter). Bij kleine (< 5 cm) kan worden gekozen voor conservatieve behandeling, indien de serologische uitslagen negatief voor hepatitisvirus zijn. Het gebruik van orale anticonceptiva moet worden gestaakt, waarna de tumorgrootte nauwgezet gecontroleerd dient te worden door middel van echografie. Indien de tumor geen regressie laat zien en indien de patiënt klachten heeft, is resectie geïndiceerd.