Groter risico op veneuze trombose bij gebruik van orale contraceptiva van de 3e in vergelijking tot de 2e generatie; een meta-analyse

To quantitatively evaluate articles that compared the effects of second- and third-generation oral contraceptives for the risk of venous thrombosis using results obtained before October 1995.

Design

Meta-analysis.

Methods

A Medline search was conducted with the phrases ‘third-generation oral contraceptives’, ‘desogestrel’ and ‘gestodene’ and ‘thromboembolism’ and ‘venous thrombosis’, which was directed towards cohort and case-control studies published in the period October 1995-December 2000. Pooled adjusted odds ratios (OR) were calculated by means of a general-variance-based random effects method. Where possible, 2×2 tables were extracted, and combined using the Mantel-Haenszel method.

Results

The overall adjusted OR for third versus second-generation oral contraceptives was 1.7 (95 CI: 1.4-2.0; seven studies). Similar risks were found when oral contraceptives containing desogestrel or gestodene were compared with those containing levonorgestrel. Amongst first time users, the OR for third- versus second-generation preparations was 3.1 (95 CI: 2.0-4.6; four studies). The OR was 2.5 (95 CI: 1.6-4.1; five studies) for short-term users compared with 2.0 (95 CI: 1.4-2.7; five studies) for longer-term users. The estimate was also dependent upon the source of funding; the OR was 1.3 (95 CI: 1.0-1.7) in studies funded by the pharmaceutical industry and 2.3 (95 CI: 1.7-3.2) in other studies. Differences in age and the certainty with which the diagnosis ‘venous thrombosis’ could be established, were not related to the results.

Conclusion

This meta-analysis supports the view that third-generation oral contraceptives are associated with an increased risk of venous thrombosis compared with second-generation preparations. This increase was not explained by various potential biases.

Samenvatting

Doel

Het kwantitatief samenvatten van publicaties waarin de effecten van orale anticonceptiva van de 2e en de 3e generatie werden vergeleken op het risico van veneuze trombose, op basis van gegevens verzameld tot oktober 1995.

Opzet

Meta-analyse.

Methode

Een Medline-zoekopdracht werd uitgevoerd met de volgende termen: ‘third generation oral contraceptives’, ‘desogestrel’ en ‘gestodene’ en ‘thromboembolism’ en ‘venous thrombosis’ gericht op artikelen van cohort- en patiënt-controleonderzoeken die werden gepubliceerd in de periode oktober 1995-december 2000. Samenvattende gecorrigeerde oddsratio's (OR) werden bepaald met een ‘general-variance-based random effects’-methode. Indien mogelijk werden 2×2-tabellen gemaakt en gecombineerd met de Mantel-Haenszel-methode.

Resultaten

De samenvattende gecorrigeerde OR voor 3e versus de 2e generatie orale anticonceptiva was 1,7 (95-BI: 1,4-2,0; 7 onderzoeken). Vergelijkbare risico's werden gevonden wanneer desogestrel- of gestodeenbevattende orale anticonceptiva apart werden vergeleken met preparaten met levonorgestrel. Bij beginnende gebruiksters was de OR van 3e- versus 2e-generatiepreparaten 3,1 (95-BI: 2,0-4,6; 4 onderzoeken). Voor vrouwen die de pil kort gebruikten, was de OR 2,5 (95-BI: 1,6-4,1; 5 onderzoeken), terwijl de OR 2,0 (95-BI: 1,4-2,7; 5 onderzoeken) was voor vrouwen die de pil langdurig gebruikten. De wijze van financiering hing samen met de effectschattingen: in de onderzoeken die direct door de farmaceutische industrie werden gefinancierd, was de samenvattende OR 1,3 (95-BI: 1,0-1,7) tegenover 2,3 (95-BI: 1,7-3,2) voor de andere onderzoeken. De factoren ‘leeftijd van de vrouwen’ en ‘zekerheid van de diagnose “veneuze trombose’' ’ hingen niet samen met de resultaten.

Conclusie

Deze meta-analyse ondersteunt de mening dat orale anticonceptiva van de 3e generatie leiden tot een toename van het risico op veneuze trombose in vergelijking tot die van de 2e generatie. Deze waarneming werd niet verklaard door diverse systematische fouten (bias).